- O mnie
- Moje przedmioty
- Album fotograficzny
- Wymagania edukacyjne i sposoby oceniania dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się.
- Sposoby oceniania z j. polskiego dla uczniów klas IV - VIII.
- NOWE słowa na start! program nauczania języka polskiego w klasach IV-VIII Szkoły Podstawowej Nowa Era.
- Rozkład materiału z j. polskiego kl. IV NE
- Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z j. polskiego kl. IV NE.
- Rozkład materiału z j. polskiego kl. V NE
- Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z j. polskiego kl. V NE.
- Rozkład materiału z j. polskiego kl. VI NE.
- Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z j. polskiego kl. VI NE.
- Rozkład materiału z j. polskiego kl. VII NE.
- Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z j. polskiego kl. VII NE.
- Rozkład materiału z j. polskiego kl. VIII NE.
- Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z j. polskiego kl. VIII NE.
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z j. polskiego kl. VIII NE.
Wymagania edukacyjne z języka polskiego
NOWE Słowa na start! Klasa 8
Numer i temat lekcji
Wymagania na
ocenę dopuszczającą
Uczeń potrafi:
Wymagania na
ocenę dostateczną
Uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, oraz:
Wymagania na
ocenę dobrą)
Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, oraz:
Wymagania na
ocenę bardzo dobrą
Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, oraz:
Wymagania na
ocenę celującą
Uczeń potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, oraz:
Rozdział I.
Wobec życiowych
doświadczeń
Wobec życiowych doświadczeń
• omówić treść fragmentów tekstu
• przytoczyć argumenty wysuwane przez bohaterki
• omówić treść wiersza
• omówić sytuację liryczną w wierszu
• wymienić etapy tworzenia wywiadu
• wymienić rodzaje fotografii
• stworzyć plan rozprawki
• wyjaśnić znaczenie pojęć: neologizm, zapożyczenia, wyrazy rodzime, synonimy, antonimy, homonimy, wyrazy wieloznaczne
• wymienić style funkcjonujące w polszczyźnie
• przedstawić zasady ortograficzne
• scharakteryzować każdą z bohaterek
• określić kontekst biograficzny utworu
• wskazać cechy bohatera romantycznego u podróżnego
• ułożyć pytania do autora podanego tekstu
• ocenić wybraną fotografię na podstawie podanych kryteriów
• omówić na przykładzie podanej rozprawki sposoby zachowania spójności tekstu
• wskazać funkcje neologizmów w podanych fragmentach tekstów
• rozpoznać w tekstach rodzaje neologizmów
• rozpoznać w tekście homonimy i wyrazy wieloznaczne
• wymienić cechy każdego ze stylów
• wskazać w tekście sformułowania nacechowane stylistycznie
• wskazać błędy stylistyczne w podanych tekstach
• uzupełnić podane teksty poprawnymi formami
• wyjaśnić przyczynę sporu pomiędzy bohaterkami
• nazwać środki stylistyczne użyte w utworze i określić ich funkcję
• omówić obraz natury wyłaniający się z utworu
• zebrać informacje na temat wybranej postaci, wymyślić temat wywiadu i ułożyć pytania
• wskazać błędy w podanym wywiadzie
• wypowiedzieć się na temat roli światła w fotografii
• omówić fotografie Charlesa Ebbetsa, Annie Leibovitz i Matthew Abbotta
• sformułować tezę do podanego tematu rozprawki
• skorygować błędy w podanych rozprawkach
• omówić zasadność i funkcję użycia wyrazów obcych w tekstach
• zastąpić podane wyrazy synonimami
• zastąpić zapożyczenia wyrazami rodzimymi
• rozpoznać styl podanej wypowiedzi
• przekształcić sformułowania nacechowane stylistycznie w neutralne stylistycznie
• skorygować błędy stylistyczne w podanych tekstach
• skorygować teksty pod kątem ortograficznym
• wyrazić swoją opinię na temat sporu zaprezentowanego we fragmentach tekstu
• zinterpretować puentę utworu
• wskazać konteksty kulturowe związane z tematem utworu
• przeprowadzić wywiad z koleżanką lub kolegą
• dokonać analizy wybranej fotografii
• dokonać analizy przykładowej rozprawki
• stworzyć rozprawkę
• omówić funkcje neologizmów w tekstach artystycznych
• stworzyć tekst w wybranym stylu
• stworzyć teksty poprawne pod względem ortograficznym
• stworzyć pracę pisemną związaną z tematem lekcji
• przedstawić wybrany przez siebie wywiad i go ocenić
• przeprowadzić wywiad z osobą ze swojego otoczenia na temat jej pasji
• dokonać analizy wybranej fotografii artystycznej
Antoine de Saint Exupery
Mały Książę
(lektura obowiązkowa)
• omówić treść fragmentu utworu
• zapisać w punktach historię Małego Księcia i róży
• omówić treść utworu
• zapisać w punktach wydarzenia przedstawione w tekście
• określić rodzaj literacki utworu• wyjaśnić, dlaczego Mały Książę wyruszył w podróż
• wyjaśnić, jakie uczucia towarzyszyły Małemu Księciu w kontakcie z różą i jak one ewoluowały
• wymienić konsekwencje oswojenia i wyjaśnić, co można dzięki niemu zyskać
• wytłumaczyć, jak lis i Mały Książę rozumieli odpowiedzialność
• wypowiedzieć się na temat narracji w utworze i jej wpływu na sposób przedstawienia świata
• wskazać wydarzenia i sytuacje o charakterze baśniowym i realistycznym
• wskazać w utworze cechy przypowieści
• scharakteryzować tytułowego bohatera na podstawie opisu jego planety i reakcji na różne doświadczenia
• omówić relację pomiędzy Małym Księciem a różą i przedstawić stan emocjonalny głównego bohatera w momencie rozstania
• scharakteryzować mieszkańców poszczególnych planet
• opisać sytuację, w której Mały Książę zaczyna rozumieć sens swojej wędrówki i relacji z różą
• wytłumaczyć, czym było motywowane zachowanie róży i co chciała ona dzięki niemu zyskać
• opisać dwa rodzaje miłości: Małego Księcia do róży i róży do Małego Księcia
• wyjaśnić, co według lisa oznacza słowo oswoić i dlaczego używa on tego określenia zamiast słów zaprzyjaźnić się, pokochać
• wyjaśnić, jak Mały Książę dzięki naukom lisa zaczął postrzegać swoją relację z różą
• przedstawić sytuację, w której znalazł się pilot krótko przed spotkaniem z Małym Księciem, i wyjaśnić, co ona może symbolizować
• opisać przemianę wewnętrzną pilota
• wyszukać w tekście fragmenty o charakterze aforyzmów
• sformułować pytania, na które można odpowiedzieć aforyzmami z Małego Księcia
• wskazać adresata książki Mały Książę i uzasadnić swoje zdanie
• wyjaśnić, co symbolizują mieszkańcy poszczególnych planet
• wytłumaczyć, czego Mały Książę dowiedział się o świecie dorosłych
• wytłumaczyć, czym była podróż dla Małego Księcia i czego tak naprawdę poszukiwał bohater
• sformułować listę przestróg, które należy mieć na uwadze, by nie podzielić losu mieszkańców przedstawionych planet
• wyjaśnić metaforyczne znaczenie ogrodu pełnego róż i scharakteryzować stosunek głównego bohatera do tych kwiatów przed rozmową z lisem oraz po niej
• przedstawić swoje stanowisko na temat tego, w czym odpowiedzialność za drugiego człowieka przejawia się w codziennym życiu
• napisać pracę popartą przykładami z utworów literackich i innych tekstów kultury na temat: „Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że miłość to uczucie paradoksalne, które przynosi szczęście i cierpienie?”
• zinterpretować decyzję Małego Księcia o odejściu w kontekście rozważań nad wymową utworu
• odczytać znaczenie motywu wody w Małym Księciu
• wyjaśnić, dlaczego pilot wybrał się na poszukiwanie studni, choć ten pomysł wydawał mu się absurdalny
• wyjaśnić, w jakim świetle zostały przedstawione wartości rządzące światem dorosłych i co o nich myśli główny bohater książki
• zinterpretować symbolikę podróży w odniesieniu do poznanego utworu i w sensie ogólnym
• odszukać w podanych fragmentach tekstu zdania o charakterze sentencji i wskazać to, które najbardziej do niego przemawia
• podjąć dyskusję na temat obecności zachowań, przedstawionych w utworze w świecie współczesnym
• omówić sposoby przedstawienia relacji międzyludzkich w innych tekstach kultury
Rozdział II.
Ojczyna
Reduta Ordona Adama Mickiewicza
(lektura obowiązkowa)
• omówić treść utworów
• wskazać przykłady animizacji
• wskazać w utworze wyrazy dźwiękonaśladowcze
• wskazać inne środki stylistyczne użyte w utworze
• porównać sposób przedstawienia agresorów i obrońców
• omówić sposób przedstawienia wydarzeń w utworze
• omówić sposób przedstawienia cara
• określić funkcję animizacji
• określić funkcję nagromadzenia wyrazów dźwiękonaśladowczych w utworze
• odnieść postać Kapitana Polski do antycznych herosów i współczesnych superbohaterów
• sformułować przesłanie Reduty Ordona
• przedstawić sylwetkę Juliana Konstantego Ordona na podstawie dowolnych źródeł
Adam Mickiewicz
„Pan Tadeusz”
(lektura obowiązkowa – księgi wskazane w pp)
• omówić treść Epilogu
• zidentyfikować adresata inwokacji jako „małą ojczyznę”
• opisać Soplicowo
• wymienić głównych bohaterów epopei
• omówić obyczaje szlacheckie zaprezentowane w epopei
• omówić biografię Jacka Soplicy
• wskazać odwołania do historii na początku utworu (przyjazd Tadeusza do Soplicowa) i na jego końcu (koncert Jankiela)
• wymienić wydarzenia historyczne przywołane podczas oglądania przez Tadeusza obrazów
• wymienić wydarzenia historyczne przywołane w koncercie Jankiela
• wymienić cechy epopei
• przeczytać ze zrozumieniem fragmenty utworu
• wymienić tytuły omawianych utworów Adama Mickiewicza
• omówić sposób przedstawienia Paryża z perspektywy emigranta
• omówić sposób przedstawienia kraju lat dziecinnych
• przedstawić tytułowego bohatera utworu
• wskazać wady różnych przedstawicieli szlachty
• scharakteryzować Jacka Soplicę przed jego przemianą i po niej
• omówić funkcję przywołanych wydarzeń historycznych
• odnieść cechy epopei do Pana Tadeusza
• wskazać istotne informacje we fragmentach dzieła
• określić przynależność gatunkową utworów
• przedstawić kontrasty pomiędzy przedstawieniem Paryża i kraju lat dziecinnych (przestrzenie: natura – miasto, swojskość – obcość, wspólnota – konflikt)
• omówić funkcję kolorystyki dominującej w inwokacji
• omówić relacje pomiędzy mieszkańcami Soplicowa
• omówić funkcję tradycji w utworze
• przedstawić momenty kluczowe dla biografii Jacka Soplicy z punktu widzenia tego bohatera oraz Gerwazego
• omówić funkcję miana przybranego przez bohatera
• omówić funkcję Mazurka Dąbrowskiego przywołanego na początku i na końcu dzieła
• omówić funkcję przymiotnika ostatni, który często pojawia się w utworze
• omówić sposób prezentacji przyrody w dziele
• dokonać analizy kształtu artystycznego fragmentów tekstu
• przywołać problematykę omawianych utworów
• przedstawić motywy pojawiające się w omawianych utworach
• omówić sposób przedstawienia przestrzeni w inwokacji
• omówić harmonię pomiędzy człowiekiem a naturą w odniesieniu do przedstawienia Soplicowa
• dokonać analizy sposobu przedstawienia szlachty (pozytywny i negatywny wizerunek)
• porównać stosunek do świata i siebie samego Jacka Soplicy oraz księdza Robaka (dostrzec kontrast)
• wskazać inne wydarzenia historyczne przywołane w dziele i omówić ich funkcję
• dokonać analizy wybranego opisu przyrody w utworze
• stworzyć własny tekst na podstawie fragmentów epopei
• odnieść się do kształtu artystycznego omawianych utworów
• omówić kontekst historyczny utworu
• podjąć dyskusję na temat przyczyn i konsekwencji emigracji
• odnaleźć konteksty i nawiązania
• odnaleźć komizm i ironię w sposobie przedstawienia wybranych bohaterów
• przedstawić różnych bohaterów literackich, którzy przeszli przemianę wewnętrzną
• wskazać i omówić teksty kultury nawiązujące do wydarzeń z historii Polski
• podjąć dyskusję na temat aktualności Pana Tadeusza
• podjąć dyskusję na temat roli Adama Mickiewicza w literaturze polskiej
Ojczyzna
• określić ramy czasowe epoki
• wymienić elementy programu pozytywistycznego • wymienić elementy języka muzyki
• wymienić rodzaje muzyki rozrywkowej
• zdefiniować artykuł
• wymienić cechy artykułu
• wskazać różnice pomiędzy normą wzorcową a normą użytkową
• przedstawić podział błędów językowych
• rozpoznać w tekście nazwy osobowe i miejscowe
• wyjaśnić etymologię nazwy epoki
• przedstawić najważniejsze zagadnienia programu pozytywistycznego
• ocenić utwór muzyczny na podstawie podanych kryteriów
• przedstawić kompozycję artykułu
• wskazać teksty realizujące normę wzorcową i normę użytkową
• poprawnie odmienić podane wyrazy
• wskazać w podanych wyrazach sylaby akcentowane
• określić kategorie nazw osobowych
• wskazać elementy realizmu na wybranych obrazach
• wykorzystać elementy języka muzyki podczas analizy wybranego utworu
• samodzielnie zebrać informacje do artykułu
• dokonać analizy formy i treści podanego artykułu
• skorygować błędy w podanych tekstach
• odnaleźć w podanych tekstach błędy stylistyczne i je skorygować
• skorygować błędy interpunkcyjne
• używać poprawnych form nazwisk
• zapisać nazwy miejscowe w odpowiednich formach
• dokonać analizy obrazu realistycznego
• napisać artykuł problemowy
• poprawnie sformułować związki frazeologiczne
• poprawnie odczytać podane wyrazy
• stworzyć nazwy narodowości i mieszkańców od nazw miejscowych
• wskazać powiązania pomiędzy realizmem pozytywistycznym a dokumentalizmem czasów obecnych
Rozdział III.
Wzorce
Henryk Sienkiewicz – Quo vadis
(lektura obowiązkowa poznawana we fragmentach)
• omówić treść lektury
• wymienić bohaterów pierwszo- i drugoplanowych
• omówić treść powieści
• omówić treść powieści
• przedstawić historię miłości Marka Winicjusza i Ligii
• przeczytać ze zrozumieniem fragmenty utworu
• wymienić tytuły omawianych dzieł Henryka Sienkiewicza
• określić czas i miejsce akcji
• wymienić wątki główne i poboczne
• przedstawić obraz kultury starożytnego Rzymu zaprezentowany w powieści
• omówić życie pierwszych chrześcijan w Rzymie
• dokonać charakterystyki porównawczej Nerona i św. Piotra
• scharakteryzować wybranych bohaterów drugoplanowych
• porównać sposoby postrzegania miłości między mężczyzną a kobietą przez Rzymian i chrześcijan
• wskazać istotne informacje we fragmentach tekstu
• określić przynależność gatunkową poznanych utworów
• odnieść definicję powieści historycznej do utworu
• określić hierarchię wartości pogan i chrześcijan
• omówić przyczyny, konsekwencje i znaczenie pożaru Rzymu
• przedstawić Marka Winicjusza jako bohatera dynamicznego
• wypowiedzieć się na temat znaczenia Petroniusza w powieści
• omówić dojrzewanie Marka Winicjusza do miłości
• omówić zaprezentowaną w powieści chrześcijańską miłość bliźniego
• dokonać analizy kształtu artystycznego fragmentów utworu
• dokonać analizy problematyki omawianych utworów
• przedstawić motywy pojawiające się w omawianych utworach
• wskazać w powieści elementy rzeczywistości starożytnego Rzymu
• omówić symbolikę cierpienia pierwszych chrześcijan
• podać przykłady symboli pojawiających się w powieści i zinterpretować ich znaczenie
• wypowiedzieć się na temat uniwersalnej wymowy powieści
• porównać kreacje bohaterek powieści
• omówić różne postawy wobec winowajców na przykładach bohaterów powieści
• stworzyć własny tekst na podstawie fragmentów powieści
• odnieść się do kształtu artystycznego omawianych utworów
• wymienić nurty starożytnej filozofii i omówić te, do których nawiązano w powieści
• podjąć dyskusję na temat aktualności przesłania powieści
• podjąć dyskusję na temat funkcjonalności filozofii wyznawanej przez Petroniusza
• przedstawić sposoby zaprezentowania wątków miłosnych w innych tekstach kultury
• podjąć dyskusję na temat roli Henryka Sienkiewicza w literaturze polskiej
Wzorce
• omówić treść wiersza
• określić rodzaj liryki
• omówić problematykę tekstu
• wymienić cechy listu otwartego
• wyjaśnić znaczenie pojęć: kadr, plan filmowy, scena, montaż
• wymienić odmienne i nieodmienne części mowy
• wskazać w zdaniu podmiot i orzeczenie
• podzielić wypowiedzenia na zdania i równoważniki zdań
• rozpoznać w tekście równoważniki zdań
• wyjaśnić, w imieniu jakiej zbiorowości wypowiada się podmiot liryczny
• scharakteryzować tytułowych ludożerców
• wskazać w tekście elementy języka potocznego i określić ich funkcję
• przedstawić kompozycję listu otwartego
• podać przykłady filmów, reprezentujących poszczególne gatunki
• scharakteryzować odmienne i nieodmienne części mowy
• rozpoznać nieodmienne części mowy
• wskazać w zdaniu przydawki i określić, jakimi częściami mowy zostały one wyrażone
• wskazać w zdaniu dopełnienie i okolicznik
• rozpoznać zdania współrzędnie i podrzędnie złożone
• zinterpretować zabieg stylistyczny zastosowany na początku wiersza
• omówić funkcję użycia wyrazu ludożerca w utworze
• omówić funkcje kompozycyjne poszczególnych fragmentów tekstu
• skorygować podany list otwarty i wzmocnić jego perswazyjność odpowiednimi środkami retorycznymi
• dokonać analizy przykładów listów otwartych
• wskazać w wybranych filmach cechy pozwalające zaklasyfikować je do poszczególnych gatunków
• odnaleźć w tekście nieosobowe formy czasowników i je określić
• dokonać poprawnej deklinacji rzeczowników
• poprawnie odmienić i stopniować przymiotniki
• wskazać w zdaniu orzeczenie imienne
• przekształcić zdania pojedyncze w złożone
• zinterpretować zakończenie wiersza
• odnieść wymowę wiersza do codziennej rzeczywistości
• wskazać główną myśl tekstu
• odnieść pojęcie stereotyp do historii opisanej przez autorkę
• zredagować list otwarty
• dokonać analizy języka filmu na wybranym przykładzie
• ocenić wybrane dzieło filmowe na podstawie podanych kryteriów
• właściwie określić formy osobowe czasowników
• poprawnie określić i stosować formy zaimków
• rozpoznać i zastosować zdania bezpodmiotowe
• przekształcić zdania w imiesłowowe równoważniki zdań
• podjąć dyskusję na temat ludożerców w codziennej rzeczywistości
• podjąć dyskusję na temat: „Czy każdy ma w sobie ludożercę?”
Rozdział IV.
Życiowe wybory
Życiowe wybory
• wyjaśnić znaczenie pojęć: mural, motyw biblijny, street art
• opisać mural
• wskazać motyw biblijny, do którego odnosi się dzieło
• zinterpretować symbolikę barw użytych przez artystkę
• wyjaśnić tytuł muralu
• zinterpretować wymowę dzieła
• omówić wybrany przykład street artu
Stefan Żeromski Syzyfowe prace
(lektura obowiązkowa omawiana we fragmentach)
• omówić treść powieści
• określić czas i miejsce akcji powieści
• omówić narrację powieści
• omówić treść powieści
• wymienić metody rusyfikacji przedstawione w powieści
• omówić treść fragmentu tzw. lekcji języka polskiego (rozdz. XV)
• przedstawić najważniejsze informacje o Marcinie Borowiczu, Andrzeju Radku i Bernardzie Zygierze
• przeczytać ze zrozumieniem fragmenty utworu
• opisać mieszkańców Klerykowa
• przedstawić sposób funkcjonowania szkoły w powieści
• wymienić metody działania nauczycieli sprzyjające rusyfikacji
• scharakteryzować Bernarda Zygiera
• omówić reakcje bohaterów na recytację Bernarda Zygiera
• wskazać najważniejsze osoby i czynniki, które wpłynęły na bohaterów
• wskazać istotne informacje we fragmentach tekstu
• omówić sposób kreacji bohaterów drugoplanowych
• wypowiedzieć się na temat kontekstu historycznego utworu
• omówić różne formy walki z rusyfikacją
• przedstawić Bernarda Zygiera jako buntownika
• omówić konsekwencje opisanej lekcji
• wypowiedzieć się na temat wpływu pochodzenia, miejsca zamieszkania, statusu majątkowego i sytuacji rodzinnej na rozwój bohaterów
• wymienić tytuły książek ważnych dla bohaterów i omówić znaczenie tych pozycji
• dokonać analizy kształtu artystycznego fragmentów powieści
• odnaleźć powiązania pomiędzy biografią pisarza a historią głównego bohatera
• odnieść treść powieści do mitu o Syzyfie
• zinterpretować tytuł powieści
• dokonać analizy procesu dojrzewania bohaterów
• stworzyć własny tekst na podstawie fragmentów utworu
• podjąć dyskusję na temat różnych sposobów uniformizowania młodzieży w szkole
• wypowiedzieć się na temat potrzeby nauki języka ojczystego
• podjąć dyskusję na temat potrzeby zachowania tożsamości narodowej w czasach zaborów i obecnie
Życiowe wybory
• określić ramy czasowe epoki
• wskazać najważniejsze tendencje w epoce
• omówić treść wiersza
• wymienić cechy Boga i szewczyka
• wyjaśnić znaczenie pojęcia alegoria
• omówić treść tekstu
• określić rodzaj narracji
• wyjaśnić znaczenie pojęcia podanie
• wymienić elementy, które powinny znaleźć się w podaniu
• wyjaśnić znaczenie pojęć: grafika, rysunek, perspektywa, grafika artystyczna, ilustracja, plakat, animacja, logo, identyfikacja wizualna firmy
• wyjaśnić różnice pomiędzy mową niezależną i zależną
• podzielić wypowiedzenie wielokrotnie złożone na wypowiedzenia składowe
• wymienić najważniejsze tendencje w sztuce dwudziestolecia międzywojennego
• omówić sytuację liryczną w utworze
• wskazać środki stylistyczne użyte w wierszu i określić ich funkcję
• omówić kompozycję wiersza
• wypowiedzieć się na temat narratora tekstu
• wyjaśnić postawę Koguta
• skomentować zachowanie Lisa
• zgromadzić argumenty przydatne do uzasadnienia prośby
• omówić elementy języka grafiki na wybranym przykładzie
• wymienić i opisać najważniejsze techniki graficzne
• wskazać w podanym tekście przykłady mowy zależnej i niezależnej
• zastosować poprawną interpunkcję przy zapisie dialogu
• wskazać w wypowiedzeniu wielokrotnie złożonym orzeczenia i równoważniki zdań
• omówić kontekst historyczny epoki
• odnieść termin awangarda do środków wyrazu i tematów wykorzystywanych w dwudziestoleciu międzywojennym
• omówić stosunek szewczyka do otrzymanego daru
• zinterpretować postawę szewczyka
• omówić alegoryczne znaczenie postaci
• wskazać w tekście elementy komizmu
• skorygować błędnie napisane podanie
• napisać podanie
• omówić środki wyrazu zastosowane przez autora wybranej grafiki
• omówić tradycyjne techniki graficzne
• zapisać dowolny dialog w mowie zależnej
• rozpoznać w wypowiedzeniu wielokrotnie złożonym relacje współrzędne i podrzędne
• omówić wybrane dzieło sztuki dwudziestolecia międzywojennego
• sformułować przesłanie wiersza
• odnieść postawę Koguta do wyobrażeń na temat artysty
• sformułować morał
• zredagować za pomocą komputera podanie o przyjęcie do szkoły ponadpodstawowej
• ocenić dzieło sztuki na podstawie podanych kryteriów
• zredagować tekst z wypowiedziami w mowie zależnej
• przekształcić mowę zależną na niezależną i odwrotnie
• przedstawić wypowiedzenie wielokrotnie złożone na wykresie
• wskazać nawiązania do dwudziestolecia międzywojennego w sztuce współczesnej
• podjąć dyskusję na temat sposobu postrzegania artystów
• stworzyć pisemną recenzję wybranego dzieła sztuki
Rozdział V.
Wojna
Wojna
• wyjaśnić znaczenie pojęć: faszyzm, rasizm
• omówić treść fragmentów tekstu
• określić rodzaj narracji
• określić ramy czasowe epoki
• omówić treść wiersza
• wskazać środki językowe oddziałujące na zmysły
• omówić treść wiersza
• wyjaśnić znaczenie pojęcia Holocaust
• wymienić upersonifikowane pojęcia użyte w utworze
• omówić treść wiersza
• wskazać adresata lirycznego wiersza
• wyjaśnić znaczenie pojęcia CV (curriculum vitae)
• wymienić elementy CV
• wyjaśnić znaczenie pojęcia list motywacyjny
• wymienić elementy listu motywacyjnego
• wyjaśnić znaczenie pojęć: głoska, litera, ubezdźwięcznienie, udźwięcznienie
• przedstawić podział głosek
• wymienić zasady poprawnego akcentowania w języku polskim
• wyjaśnić znaczenie pojęć: wyraz podstawowy, wyraz pochodny, temat słowotwórczy, formant, przedrostek, przyrostek, wrostek, formant zerowy, oboczność, rodzina wyrazów, rdzeń, wyraz pokrewny, oboczność
• wymienić kategorie słowotwórcze
• omówić znaczenie czasu i miejsca akcji dla wymowy fragmentów utworu
• wymienić najważniejsze zjawiska kulturowe związane z okresem wojny i okupacji
• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego i adresata lirycznego utworu
• omówić sytuację liryczną w wierszu
• omówić sytuację liryczną w utworze
• wyjaśnić znaczenie każdego z upersonifikowanych pojęć użytych w utworze
• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego utworu
• opisać sytuację liryczną w tekście
• wskazać w wierszu elementy rzeczywistości powojennej
• zgromadzić informacje, które powinny znaleźć się w CV
• zgromadzić informacje przydatne do napisania listu motywacyjnego, który będzie odpowiedzią na podane ogłoszenie
• rozpoznać rodzaje głosek
• poprawnie podzielić wyrazy na sylaby
• wskazać upodobnienia wewnątrzwyrazowe
• wyjaśnić znaczenie podanych wyrazów pochodnych
• przyporządkować wyraz pochodny do kategorii słowotwórczej
• wskazać wyrazy należące do jednej rodziny
• omówić dzieła sztuki z okresu wojny i okupacji
• określić funkcję oddziaływania na zmysły w wierszu
• omówić kontekst biograficzny utworu
• wskazać w wierszu nawiązania do twórczości Janusza Korczaka i określić ich funkcję
• zinterpretować zabieg nazwania Janusza Korczaka ostatnim Mohikaninem
• przedstawić i zinterpretować sposób zachowania uosobionych wartości
• omówić relacje pomiędzy podmiotem lirycznym a adresatem lirycznym utworu
• omówić sposób przedstawienia w wierszu rzeczywistości powojennej
• uporządkować informacje przydatne do napisania CV
• skorygować błędy w CV
• uporządkować informacje potrzebne do napisania listu motywacyjnego
• skorygować błędy w podziale wyrazów na sylaby
• poprawnie akcentować wyrazy stanowiące wyjątki od reguły
• wskazać w podanych parach wyrazy podstawowe i pochodne
• wskazać formant w wyrazie pochodnym
• wskazać w rodzinie wyrazów rdzeń i oboczności
• dokonań analizy środków wyrazu wykorzystanych przez twórców omawianych dzieł
• omówić funkcję kontrastu pomiędzy początkowymi strofami a zakończeniem wiersza
• zinterpretować funkcję zabiegu uosobienia wartości
• omówić wymowę wiersza
• zinterpretować funkcję powtórzenia
• wyjaśnić, w jaki sposób zastosowanie form czasu przeszłego wpływa na atmosferę wiersza
• zredagować oficjalne CV
• ocenić rzetelność i wiarygodność podanych listów motywacyjnych
• zredagować list motywacyjny
• określić kierunek upodobnienia
• skorygować błędy w akcentowaniu
• dokonać analizy słowotwórczej podanych wyrazów
• stworzyć wyrazy należące do wskazanych kategorii słowotwórczych
• sporządzić wykres rodziny wyrazów
• podjąć dyskusję na temat różnych sposobów przedstawiania tragedii II wojny światowej
• podjąć dyskusję na temat wpływu wojny na odczucia człowieka z wykorzystaniem innych znanych sobie tekstów kultury
Juliusz Słowacki
„Balladyna”
(lektura obowiązkowa)
• zapisać w punktach plan wydarzeń przedstawionych we wskazanym fragmencie dramatu Juliusza Słowackiego
• opisać świat fantastyczny przedstawiony w dramacie
• wskazać sceny, w których przenikają się światy ziemski i nadprzyrodzony
• wyjaśnić, kiedy rozgrywa się akcja dramatu i co o tym świadczy
• przedstawić w punktach etapy dochodzenia Balladyny do władzy
• odtworzyć najważniejsze fakty i opinie
• określić sytuację życiową bohaterów realistycznych sceny 3 aktu I: Kirkora, Wdowy i jej córek
• podać różne określenia charakteryzujące Alinę i Balladynę oraz przytoczyć fragmenty utworu potwierdzające ten wybór
• wytłumaczyć, czym dla każdej z sióstr jest miłość
• wymienić cechy dramatu, które wpłynęły na to, że autor użył w jego podtytule pojęcia tragedia
• zgromadzić informacje na temat dramatu romantycznego
• udowodnić, że Balladyna ma cechy typowe dla gatunku literackiego, który reprezentuje
• omówić sposoby sprawowania władzy przez czterech królów wspomnianych w utworze Juliusza Słowackiego
• wytłumaczyć, jaką królową chciała być Balladyna, i uzasadnić swoją odpowiedź odpowiednimi cytatami z ostatniej sceny dramatu
• podać przykłady z dramatu ilustrujące wyrachowanie i niemoralne postępowanie tytułowej bohaterki
• wykorzystywać najważniejsze konteksty
• wyjaśnić rolę sił nadprzyrodzonych w wydarzeniach przedstawionych w dramacie
• wyjaśnić, o czym świadczą odpowiedzi na pytania Kirkora udzielane przez Alinę i Balladynę
• wskazać zabiegi artystyczne w scenie 1 aktu II, za pomocą których zostały uwidocznione silne emocje bohaterek
• wymienić wątki miłosne zaprezentowane w utworze i nadać im tytuły
• przedstawić wnioski na temat roli miłości w życiu człowieka, które można wysnuć na podstawie lektury Balladyny
• wyjaśnić, jakie znaczenie dla rozwoju akcji dramatu Juliusza Słowackiego ma ingerencja bohaterów fantastycznych
• określić funkcję baśni i legend w dramacie
• omówić zmiany, które zaszły w psychice Balladyny po dokonaniu pierwszej zbrodni
• sformułować na podstawie losów Balladyny przestrogi, o których powinno się pamiętać w życiu
• wyciągać wnioski
• przedstawiać własne stanowisko
• dokonać analizy słów i postępowania obu sióstr
• dokonać analizy losów wszystkich zakochanych bohaterów dramatu Juliusza Słowackiego i wyjaśnić, jaką cenę płaci każdy z nich za swoje zaangażowanie uczuciowe
• napisać wypracowanie na temat: „Miłość – siła fatalna czy uczucie nadające sens życiu?”, w którym odwołuje się do różnych tekstów kultury
• wskazać po jednym przykładzie sceny komicznej i tragicznej w utworze i wyjaśnić, jaki efekt wywołuje połączenie tych kategorii
• wyjaśnić, na czym polega tragizm losów tytułowej bohaterki utworu
• zestawić biblijną opowieść o Kainie i Ablu z historią przedstawioną w dramacie Juliusza Słowackiego
• wyjaśnić, dlaczego Balladyna, mimo że uczciwie osądziła swoje zbrodnie, musiała zginąć
• przedstawić na podstawie lektury Balladyny kilka uniwersalnych prawd o ludzkiej psychice
• poprawnie interpretować wymagany materiał
• właściwie argumentować
• uogólniać, podsumowywać i porównywać
• dokonać analizy plakatu zapowiadającego inscenizację Balladyny
• sformułować na podstawie dramatu uniwersalne prawdy na temat ludzkiej psychiki
• omówić nawiązania kulturowe obecne w utworze
• ustosunkować się do stwierdzenia, że w dramacie pojawia się ironia
• wyjaśnić, jaką rolę w utrzymywaniu ładu moralnego odgrywa w dramacie rzeczywistość nadprzyrodzona
• zinterpretować sens słów Goplany o zemście natury
Rozdział VI.
Dostrzec piękno
Dostrzec piękno
• omówić treść fragmentów tekstu
• określić, co szkodziło pięknej twarzy Nino
• wyjaśnić znaczenie pojęcia powiastka filozoficzna • wymienić imiona i nazwiska polskich noblistów literackich
• omówić treść fragmentów tekstu
• omówić treść wiersza
• określić rodzaj liryki
• nazwać postawy zaprezentowane w wierszu
• odtworzyć najważniejsze fakty i opinie
• wyjaśnić, dlaczego Nino schował twarz do kuferka
• wyjaśnić znaczenie frazeologizmów: stracić twarz, zachować twarz i twarzą w twarz
• przybliżyć sylwetkę jednego z polskich noblistów literackich
• scharakteryzować bohatera utworu
• omówić znaczenia dosłowne i przenośne fragmentów tekstu
• odnieść utwór do definicji przypowieści
• wypowiedzieć się na temat bohatera lirycznego utworu
• określić, w czyim imieniu mówi podmiot liryczny wiersza
• omówić dwie postawy zaprezentowane w wierszu
• omówić pytania zadane przez uczonego Kru
• wskazać w tekście cechy powiastki filozoficznej
• zrekonstruować treść fragmentów wybranej mowy noblowskiej
• zinterpretować porównanie życia do kartki
• zinterpretować diagnozę lekarki
• wyjaśnić, na czym polega sprzeczność w relacji człowieka z kotem
• sformułować temat wiersza
• wyciągać wnioski
• przedstawiać własne stanowisko
• wyjaśnić symboliczne znaczenie chowania twarzy
• omówić przenośne znaczenie tekstu
• wypowiedzieć się na temat fragmentów mów noblowskich
• wyjaśnić symbolikę duszy, którą zgubił bohater tekstu
• sformułować przesłanie płynące z utworu
• zinterpretować puentę utworu w kontekście jego całości
• sformułować przesłanie wiersza
• odnieść przesłanie wiersza do znanych sobie osób, zjawisk i bohaterów tekstów kultury
• wyjaśnić, z czego mogą wynikać różne sposoby postrzegania świata
• poprawnie interpretować wymagany materiał
• właściwie argumentować
• uogólniać, podsumowywać i porównywać
• zinterpretować tekst w kontekście mitu o Narcyzie
• podjąć dyskusję na temat pogoni za pięknem cielesnym
• wypowiedzieć się na temat wybranego utworu dowolnego noblisty literackiego
• zinterpretować ilustracje Joanny Concejo w kontekście utworu
• wypowiedzieć się na temat funkcji piękna na plakacie schroniska
• podjąć dyskusję na temat potrzeby ciekawości świata
Spotkanie z lekturami z klas IV-VIII.
• wymienić motywy i tematy podejmowane w lekturach obowiązkowych
• wykorzystywać znajomość lektur obowiązkowych podczas prezentowania różnych typów bohaterów
• wykorzystywać znajomość lektur obowiązkowych podczas omawiania podanych problemów
• problematyzować treść lektur obowiązkowych
• wykorzystywać treść lektur obowiązkowych podczas prac kreatywnych