Sabina Mirek

INFORMATOR  LOGOPEDYCZNY  DLA  RODZICÓW

 

1.  Czy warto ładnie mówić ?

Mowa jest głównym sposobem porozumiewania się ludzi, a jej prawidłowy rozwój stanowi podstawę kształtowania się osobowości. Jeśli proces rozwoju mowy przebiega bez zakłóceń, dziecko prawidłowo rozumuje, rozwija myślenie abstrakcyjne i poszerza słownictwo. Potrafi również formułować swoje wypowiedzi zgodnie z zasadami gramatyki.

Zadanie intensywnego przygotowania dziecka do szkoły polega między innymi na roztaczaniu opieki nad kształtowaniem się mowy, tak aby była ona już dojrzała, gdy dziecko rozpocznie naukę w szkole. Rodzice powinni stymulować rozwój mowy dziecka, aby mogło ono później sprostać szkolnym wymaganiom.

Zapobieganie wadom wymowy i ich korekcja to przede wszystkim uchronienie dzieci przed trudnościami i niepowodzeniami szkolnymi. Dziecko źle mówiące najczęściej pisze z błędami, słabo czyta, boi się publicznych wystąpień i zazwyczaj nie potrafi swobodnie się wypowiadać. W przypadku zaburzeń mowy bardzo ważne jest jak najszybsze podjęcie terapii logopedycznej. Niezbędna jest również ścisła współpraca rodziców z logopedą.

2.  Jak rozwijać mowę dziecka ?,

Należy pamiętać, aby nie zmuszać dziecka do zbyt wczesnego wymawiania trudnych głosek. Logopeda decyduje o kolejności wywoływania głosek oraz sposobie i tempie ich utrwalania. Narządy artykulacyjne dziecka mogą być jeszcze nie dostatecznie sprawne, a dziecko może mieć problemy z różnicowaniem słuchowym dźwięków mowy. Dziecko zmuszone do wymawiania zbyt trudnych dla niego głosek, często zaczyna je zniekształcać. Powstają w ten sposób błędne nawyki artykulacyjne, trudne do zlikwidowania.

Kilka praktycznych rad:

- w obecnoci dziecka starajmy się wypowiadać w sposób prawidłowy i staranny; podczas rozmowy z dzieckiem unikajmy języka dziecinnego (spieszczenia);

-  wykazujmy zainteresowanie wypowiedziami dziecka, zadawajmy dodatkowe pytania (nie należy tłumić jego skłonności do mówienia uwagami i obojętnością);

-  nie zaniedbujmy chorób uszu u dziecka, gdyż nieleczone mogą powodować niedosłuch, a w konsekwencji prowadzić do wad wymowy. Niemniej ważne jest wyeliminowanie hałasu z otoczenia dziecka, na przykład głośnej muzyki, telewizji;

-  jeśli dziecko ma nieprawidłową budowę narządów artykulacyjnych (wady zgryzu, rozszczep warg, podniebienia, zbyt krótkie lub przyrośnięte wędzidełko podjęzykowe) konieczne jest zapewnienie opieki lekarza specjalisy, gdyż wady te są przyczyną zaburzeń mowy,

-  starajmy się dużo z dzieckiem rozmawiać. Czytajmy dziecku lektury odpowiednie do jego wieku, opowiadajmy bajki. Dobrym pomysłem jest również wspólne oglądanie filmów, a później rozmawianie o nich z dzieckiem.

3.  Jak współpracować z logopedą ?

Po każdorazowych ćwiczeniach w gabinecie logopedycznym logopeda przekazujedokładne wskazówki dotyczące tego, jak pracować z dzieckiem w domu. Skuteczność terapii w znacznej mierze zależy od stosowania się do tych zaleceń. Rodzice powinni powtarzać z dzieckiem materiał opracowany w gabinecie logopedycznym, ponieważ logopeda może przejść do następnego etapu tylko wtedy, gdyż wcześniej ćwiczenia zostały dobrze utrwalone.

W ramach ćwiczeń domowych bardzo ważna jest systematyczność. Lepsze i szybsze efekty osiąga się, gdy ćwiczymy codziennie przez 15 minut, aniżeli raz czy dwa razy w tygodniu po godzinie. Systematyczne powtarzanie zleconego materiału wyrazowego z wywołanymi przez logopedę głoskami, pozwoli na automatyzację prawidłowej wymowy i posługiwanie się nią w mowie spontanicznej, a nie tylko w gabinecie logopedycznym.m

Z ćwiczeniami poprawnej wymowy jest jak z nauką jazdy samochodem. Początkujący kierowca musi bardzo koncentrować się na jeździe, kontrolować  wszystkie czynności, na przykład zmiany biegów. Z czasem, gdy nabywa doświadczenia, a zmiana biegów jest powtarzana setki razy, kierowca zaczyna prowadzić samochód automatycznie, nie zastanawiając się, jakie ruchy ma wykonać. Taki sam proces zachodzi w przypadku automatyzacji wymowy. Stwierdzenie, iż prawidłowa wymowa zależy wyłącznie od dobrych chęci dziecka nie jest prawidłowe.

4.  Jak ćwiczyć z dzieckiem w domu ?

Ćwiczenia powinny być:

- systematyczne

- krótkie,ale często powtarzane,

- wykonywane, gdy dziecko jest w dobrej dyspozycji,

- prowadzone w formie zabawy,

- zdodne z materiałem zapisanym w zeszycie przez logopedę,

- różnorodne pod względem form 

5.  W co się bawić ?

Przykłady różnych form ćwiczeń i zabaw logopedycznych do wykorzystania w domu przez rodziców:

-  samodzielne układanie zagadek, na przykład powiedz, o czym myślę: jeet żółte i świeci w ciągu dnia.

-  wykluczanie obrazka, który nie pasuje do pozostałych;

-  zabawy pamięciowe: rozkładanie przed dzieckiem obrazków, nazywanie ich, a następnie zakrycie jednego lub kilku, dziecko wskazuje, które zniknęły;

-  loteryjki obrazkowe

-  zabawy w poprawianie błędów: rodzice wymawiają wuraz poprawnie lub niepoprawnie, specjalnie robiąc błąd, a dziecko ma wysłuchać i wskazać, który wyraz rodzice wymówili prawidłowo;

-  kto powie więcej wyrazów na daną głoskę lub z daną głoską

-  kto wypowie więcej wyrazów rozpoczynającycych się na daną sylabę;

-  "domino głoskowe" : mówimy wyraz, a zadaniem kolejnej osoby jest wymyślenie słowa zaczynającego się  głoską, którą zakończył się poprzedni wyraz; 

-  układanie opowiadań z podanymi wyrazami (obrazkami);

-  wymyślanie rymujących się wyrazów;

-  zapamiętywanie ciągu wyrazów z daną głoską: wypowiadamy wyraz z daną głoską, następnie dziecko powtarza to, co powiedzieli rodzice i dodaje swój wyraz. Rodzice powtarzają od początku wypowiedziane dotychczas wyrazy i dodają kolejne itd. Jest to świetna zabawa ćwicząca nie tylko wymowę i słownictwo, lecz także pamięć.