• Mieczysław Matyasik

      • Zasady oceniania i wymagania edukacyjne- Chemia klasa 8

          • Wymagania  programowe na poszczególne oceny

            Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej.

             

            VII. Kwasy

             

            Ocena dopuszczająca

            [1]

            Ocena dostateczna

            [1 + 2]

            Ocena dobra

            [1 + 2 + 3]

            Ocena bardzo dobra

            [1 + 2 + 3 + 4]

            Uczeń:

            - wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami

            - zalicza kwasy do elektrolitów

            - definiuje pojęcie kwasy zgodnie z teorią Arrheniusa

            - opisuje budowę kwasów

            - opisuje różnice w budowie kwasów beztlenowych i kwasów tlenowych

            - zapisuje wzory sumaryczne kwasów: HCl, H2S, H2SO4, H2SO3, HNO3, H2CO3, H3PO4

            - zapisuje wzory strukturalne kwasów beztlenowych

            - podaje nazwy poznanych kwasów

            - wskazuje wodór i resztę kwasową we wzorze kwasu

            - wyznacza wartościowość reszty kwasowej

            - wyjaśnia, jak można otrzymać np. kwas chlorowodorowy, siarkowy(IV)

            - wyjaśnia, co to jest tlenek kwasowy

            - opisuje właściwości kwasów, np.: chlorowodorowego, azotowego(V) i siarkowego(VI)

            - stosuje zasadę rozcieńczania kwasów

            - opisuje podstawowe zastosowania kwasów: chlorowodorowego, azotowego(V) i siarkowego(VI)

            - wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa (elektrolityczna) kwasów

            - definiuje pojęcia: jon, kation i anion

            - zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów (proste przykłady)

            - wymienia rodzaje odczynu roztworu

            - wymienia poznane wskaźniki

            - określa zakres pH i barwy wskaźników dla poszczególnych odczynów

            - rozróżnia doświadczalnie odczyny roztworów za pomocą wskaźników

            - wyjaśnia pojęcie kwaśne opady

            - oblicza masy cząsteczkowe HCl i H2S

            Uczeń:

            - udowadnia, dlaczego w nazwie danego kwasu pojawia się wartościowość

            - zapisuje wzory strukturalne poznanych kwasów

            - wymienia metody otrzymywania kwasów tlenowych i kwasów beztlenowych

            - zapisuje równania reakcji otrzymywania poznanych kwasów

            - wyjaśnia pojęcie tlenek kwasowy

            - wskazuje przykłady tlenków kwasowych

            - opisuje właściwości poznanych kwasów

            - opisuje zastosowania poznanych kwasów

            - wyjaśnia pojęcie dysocjacja jonowa

            - zapisuje wybrane równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów

            - nazywa kation H+ i aniony reszt kwasowych

            - określa odczyn roztworu (kwasowy)

            - wymienia wspólne właściwości kwasów

            - wyjaśnia, z czego wynikają wspólne właściwości kwasów

            - zapisuje obserwacje z przeprowadzanych doświadczeń

            - posługuje się skalą pH

            - bada odczyn i pH roztworu

            - wyjaśnia, jak powstają kwaśne opady

            - podaje przykłady skutków kwaśnych opadów

            - oblicza masy cząsteczkowe kwasów

            - oblicza zawartość procentową pierwiastków chemicznych w cząsteczkach kwasów

            Uczeń:

            - zapisuje równania reakcji otrzymywania wskazanego kwasu

            - wyjaśnia, dlaczego podczas pracy ze stężonymi roztworami kwasów należy zachować szczególną ostrożność

            - projektuje doświadczenia, w wyniku których można otrzymać omawiane na lekcjach kwasy

            - wymienia poznane tlenki kwasowe

            - wyjaśnia zasadę bezpiecznego rozcieńczania stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI)

            - planuje doświadczalne wykrycie białka w próbce żywności (np.: w serze, mleku, jajku)

            - opisuje reakcję ksantoproteinową

            - zapisuje i odczytuje równania reakcji dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) kwasów

            - zapisuje i odczytuje równania reakcji dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) w formie stopniowej dla H2S, H2CO3

            - określa kwasowy odczyn roztworu na podstawie znajomości jonów obecnych w badanym roztworze

            - opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek)

            - podaje przyczyny odczynu roztworów: kwasowego, zasadowego, obojętnego

            - interpretuje wartość pH w ujęciu jakościowym (odczyny: kwasowy, zasadowy, obojętny)

            - opisuje zastosowania wskaźników

            - planuje doświadczenie, które pozwala zbadać pH produktów występujących w życiu codziennym

            - rozwiązuje zadania obliczeniowe o wyższym stopniu trudności

            - analizuje proces powstawania i skutki kwaśnych opadów

            - proponuje niektóre sposoby ograniczenia powstawania kwaśnych opadów

            Uczeń:

            - zapisuje wzór strukturalny kwasu nieorganicznego o podanym wzorze sumarycznym

            - nazywa dowolny kwas tlenowy (określenie wartościowości pierwiastków chemicznych, uwzględnienie ich w nazwie)

            - projektuje i przeprowadza doświadczenia, w których wyniku można otrzymać kwasy

            - identyfikuje kwasy na podstawie podanych informacji

            - odczytuje równania reakcji chemicznych

            - rozwiązuje zadania obliczeniowe o wyższym stopniu trudności

            - proponuje sposoby ograniczenia powstawania kwaśnych opadów

            - wyjaśnia pojęcie skala pH

             

            Przykłady wiadomości i umiejętności wykraczających poza treści wymagań podstawy programowej; ich spełnienie przez ucznia może być warunkiem wystawienia oceny celującej. Uczeń:

            -                    wymienia przykłady innych wskaźników i określa ich zachowanie w roztworach o różnych odczynach

            -                    opisuje wpływ pH na glebę i uprawy, wyjaśnia przyczyny stosowania poszczególnych nawozów

            -                    omawia przemysłową metodę otrzymywania kwasu azotowego(V)

            -                    definiuje pojęcie stopień dysocjacji

            -                    dzieli elektrolity ze względu na stopień dysocjacji

             

             

             

            VIII. Sole

             

             

            Ocena dopuszczająca

            [1]

            Ocena dostateczna

            [1 + 2]

            Ocena dobra

            [1 + 2 + 3]

            Ocena bardzo dobra

            [1 + 2 + 3 + 4]

            Uczeń:

            - opisuje budowę soli

            - tworzy i zapisuje wzory sumaryczne soli (np. chlorków, siarczków)

            - wskazuje metal i resztę kwasową we wzorze soli

            - tworzy nazwy soli na podstawie wzorów sumarycznych (proste przykłady)

            - tworzy i zapisuje wzory sumaryczne soli na podstawie ich nazw (np. wzory soli kwasów: chlorowodorowego, siarkowodorowego i metali, np. sodu, potasu i wapnia)

            - wskazuje wzory soli wśród wzorów różnych związków chemicznych

            - definiuje pojęcie dysocjacja jonowa (elektrolityczna) soli

            - dzieli sole ze względu na ich rozpuszczalność w wodzie

            - ustala rozpuszczalność soli w wodzie na podstawie tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie

            - zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) soli rozpuszczalnych w wodzie (proste przykłady)

            - podaje nazwy jonów powstałych w wyniku dysocjacji jonowej soli (proste przykłady)

            - opisuje sposób otrzymywania soli trzema podstawowymi metodami (kwas + zasada, metal + kwas, tlenek metalu + kwas)

            - zapisuje cząsteczkowo równania reakcji otrzymywania soli (proste przykłady)

            - definiuje pojęcia reakcja zobojętnianiareakcja strąceniowa

            - odróżnia zapis cząsteczkowy od zapisu jonowego równania reakcji chemicznej

            - określa związek ładunku jonu z wartościowością metalu i reszty kwasowej

            - podaje przykłady zastosowań najważniejszych soli

            Uczeń:

            - wymienia cztery najważniejsze sposoby otrzymywania soli

            - podaje nazwy i wzory soli (typowe przykłady)

            - zapisuje równania reakcji zobojętniania w formach: cząsteczkowej, jonowej oraz jonowej skróconej

            - podaje nazwy jonów powstałych w wyniku dysocjacji jonowej soli

            - odczytuje równania reakcji otrzymywania soli (proste przykłady)

            - korzysta z tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie

            - zapisuje równania reakcji otrzymywania soli (reakcja strąceniowa) w formach cząsteczkowej i jonowej (proste przykłady)

            - zapisuje i odczytuje wybrane równania reakcji dysocjacji jonowej soli

            - dzieli metale ze względu na ich aktywność chemiczną (szereg aktywności metali)

            - opisuje sposoby zachowania się metali w reakcji z kwasami (np. miedź i magnez w reakcji z kwasem chlorowodorowym)

            - zapisuje obserwacje z doświadczeń przeprowadzanych na lekcji

            wymienia zastosowania najważniejszych soli

            Uczeń:

            - tworzy i zapisuje nazwy i wzory soli: chlorków, siarczków, azotanów(V), siarczanów(IV), siarczanów(VI), węglanów, fosforanów(V) (ortofosforanów(V))

            - zapisuje i odczytuje równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) soli

            - otrzymuje sole doświadczalnie

            - wyjaśnia przebieg reakcji zobojętniania i reakcji strąceniowej

            - zapisuje równania reakcji otrzymywania soli

            - ustala, korzystając z szeregu aktywności metali, które metale reagują z kwasami według schematu: metal + kwas ® sól + wodór

            - projektuje i przeprowadza reakcję zobojętniania (HCl + NaOH)

            - swobodnie posługuje się tabelą rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie

            - projektuje doświadczenia pozwalające otrzymać substancje trudno rozpuszczalne i praktycznie nierozpuszczalne (sole i wodorotlenki) w reakcjach strąceniowych

            - zapisuje odpowiednie równania reakcji w formie cząsteczkowej i jonowej (reakcje otrzymywania substancji trudno rozpuszczalnych i praktycznie nierozpuszczalnych w reakcjach strąceniowych)

            - podaje przykłady soli występujących w przyrodzie

            - wymienia zastosowania soli

            - opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek)

            Uczeń:

            - wymienia metody otrzymywania soli

            - przewiduje, czy zajdzie dana reakcja chemiczna (poznane metody, tabela rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie, szereg aktywności metali)

            - zapisuje i odczytuje równania reakcji otrzymywania dowolnej soli

            - wyjaśnia, jakie zmiany zaszły w odczynie roztworów poddanych reakcji zobojętniania

            - proponuje reakcję tworzenia soli trudno rozpuszczalnej i praktycznie nierozpuszczalnej

            - przewiduje wynik reakcji strąceniowej

            - identyfikuje sole na podstawie podanych informacji

            - podaje zastosowania reakcji strąceniowych

            - projektuje i przeprowadza doświadczenia dotyczące otrzymywania soli

            - przewiduje efekty zaprojektowanych doświadczeń dotyczących otrzymywania soli (różne metody)

            - opisuje zaprojektowane doświadczenia

             

            Przykłady wiadomości i umiejętności wykraczających poza treści wymagań podstawy programowej; ich spełnienie przez ucznia może być warunkiem wystawienia oceny celującej. Uczeń:

            -                    wyjaśnia pojęcie hydrat, wymienia przykłady hydratów, ich występowania i zastosowania

            -                    wyjaśnia pojęcie hydroliza, zapisuje równania reakcji hydrolizy i wyjaśnia jej przebieg

            -                    wyjaśnia pojęcia: sól podwójna, sól potrójna, wodorosole i hydroksosole; podaje przykłady tych soli

             

            IX. Związki węgla z wodorem

             

             

            Ocena dopuszczająca

            [1]

            Ocena dostateczna

            [1 + 2]

            Ocena dobra

            [1 + 2 + 3]

            Ocena bardzo dobra

            [1 + 2 + 3 + 4]

            Uczeń:

            -  wyjaśnia pojęcie związki organiczne

            -  podaje przykłady związków chemicznych zawierających węgiel

            - wymienia naturalne źródła węglowodorów

            - wymienia nazwy produktów destylacji ropy naftowej i podaje przykłady ich zastosowania

            - stosuje zasady bhp w pracy z gazem ziemnym oraz produktami przeróbki ropy naftowej

            - definiuje pojęcie węglowodory

            - definiuje pojęcie szereg homologiczny

            -  definiuje pojęcia: węglowodory nasycone, węglowodory nienasycone, alkany, alkeny, alkiny

            - zalicza alkany do węglowodorów nasyconych, a alkeny i alkiny – do nienasyconych

            - zapisuje wzory sumaryczne: alkanów, alkenów i alkinów o podanej liczbie atomów węgla

            - rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne (grupowe): alkanów, alkenów i alkinów o łańcuchach prostych (do pięciu atomów węgla w cząsteczce)

            - podaje nazwy systematyczne alkanów (do pięciu atomów węgla w cząsteczce)

            - podaje wzory ogólne: alkanów, alkenów i alkinów

            - podaje zasady tworzenia nazw alkenów i alkinów

            - przyporządkowuje dany węglowodór do odpowiedniego szeregu homologicznego

            - opisuje budowę i występowanie metanu

            - opisuje właściwości fizyczne i chemiczne metanu, etanu

            - wyjaśnia, na czym polegają spalanie całkowite i spalanie niecałkowite

            - zapisuje równania reakcji spalania całkowitego i spalania niecałkowitego metanu, etanu

            - podaje wzory sumaryczne i strukturalne etenu i etynu

            - opisuje najważniejsze właściwości etenu i etynu

            - definiuje pojęcia: polimeryzacja, monomerpolimer

            - opisuje najważniejsze zastosowania metanu, etenu i etynu

            -  opisuje wpływ węglowodorów nasyconych i węglowodorów nienasyconych na wodę bromową (lub rozcieńczony roztwór manganianu(VII) potasu)

            Uczeń:

            - wyjaśnia pojęcie szereg homologiczny

            - tworzy nazwy alkenów i alkinów na podstawie nazw odpowiednich alkanów

            -  zapisuje wzory: sumaryczne, strukturalne i półstrukturalne (grupowe); podaje nazwy: alkanów, alkenów i alkinów

            - buduje model cząsteczki: metanu, etenu, etynu

            - wyjaśnia różnicę między spalaniem całkowitym a spalaniem niecałkowitym

            - opisuje właściwości fizyczne i chemiczne (spalanie) alkanów (metanu, etanu) oraz etenu i etynu

            - zapisuje i odczytuje równania reakcji spalania metanu, etanu, przy dużym i małym dostępie tlenu

            - pisze równania reakcji spalania etenu i etynu

            - porównuje budowę etenu i etynu

            - wyjaśnia, na czym polegają reakcje przyłączania i polimeryzacji

            - opisuje właściwości i niektóre zastosowania polietylenu

            -  wyjaśnia, jak można doświadczalnie odróżnić węglowodory nasycone od węglowodorów nienasyconych, np. metan od etenu czy etynu

            - wyjaśnia, od czego zależą właściwości węglowodorów

            - wykonuje proste obliczenia dotyczące węglowodorów

            - podaje obserwacje do wykonywanych na lekcji doświadczeń

            Uczeń:

            - tworzy wzory ogólne alkanów, alkenów, alkinów (na podstawie wzorów kolejnych związków chemicznych w danym szeregu homologicznym)

            - proponuje sposób doświadczalnego wykrycia produktów spalania węglowodorów

            -  zapisuje równania reakcji spalania alkanów przy dużym i małym dostępie tlenu

            - zapisuje równania reakcji spalania alkenów i alkinów

            - zapisuje równania reakcji otrzymywania etynu

            - odczytuje podane równania reakcji chemicznej

            - zapisuje równania reakcji etenu i etynu z bromem, polimeryzacji etenu

            - opisuje rolę katalizatora w reakcji chemicznej

            - wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a właściwościami fizycznymi alkanów (np. stanem skupienia, lotnością, palnością, gęstością, temperaturą topnienia i wrzenia)

            - wyjaśnia, co jest przyczyną większej reaktywności węglowodorów nienasyconych w porównaniu z węglowodorami nasyconymi

            - opisuje właściwości i zastosowania polietylenu

            -  projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie węglowodorów nasyconych od węglowodorów nienasyconych

            -  opisuje przeprowadzane doświadczenia chemiczne

            -  wykonuje obliczenia związane z węglowodorami

            - wyszukuje informacje na temat zastosowań alkanów, etenu i etynu; wymienia je

            - zapisuje równanie reakcji polimeryzacji etenu

            Uczeń:

            - analizuje właściwości węglowodorów

            - porównuje właściwości węglowodorów nasyconych i węglowodorów nienasyconych

            - wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a właściwościami fizycznymi alkanów

            - opisuje wpływ wiązania wielokrotnego w cząsteczce węglowodoru na jego reaktywność

            - zapisuje równania reakcji przyłączania (np. bromowodoru, wodoru, chloru) do węglowodorów zawierających wiązanie wielokrotne

            -  projektuje doświadczenia chemiczne dotyczące węglowodorów

            -  projektuje i przeprowadza doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie węglowodorów nasyconych od węglowodorów nienasyconych

            -  stosuje zdobytą wiedzę do rozwiązywania zadań obliczeniowych o wysokim stopniu trudności

            - analizuje znaczenie węglowodorów w życiu codziennym

            Przykłady wiadomości i umiejętności wykraczających poza treści wymagań podstawy programowej; ich spełnienie przez ucznia może być warunkiem wystawienia oceny celującej. Uczeń:

            -  opisuje przebieg suchej destylacji węgla kamiennego

            - wyjaśnia pojęcia: izomeria, izomery

            - wyjaśnia pojęcie węglowodory aromatyczne

            - podaje przykłady tworzyw sztucznych, tworzyw syntetycznych

            - podaje właściwości i zastosowania wybranych tworzyw sztucznych

            - wymienia przykładowe oznaczenia opakowań wykonanych z tworzyw sztucznych

             

            X. Pochodne węglowodorów

             

             

            Ocena dopuszczająca

            [1]

            Ocena dostateczna

            [1 + 2]

            Ocena dobra

            [1 + 2 + 3]

            Ocena bardzo dobra

            [1 + 2 + 3 + 4]

            Uczeń:

            - dowodzi, że alkohole, kwasy karboksylowe, estry i aminokwasy są pochodnymi węglowodorów

            - opisuje budowę pochodnych węglowodorów (grupa węglowodorowa + grupa funkcyjna)

            -  wymienia pierwiastki chemiczne wchodzące w skład pochodnych węglowodorów

            - zalicza daną substancję organiczną do odpowiedniej grupy związków chemicznych

            - wyjaśnia, co to jest grupa funkcyjna

            - zaznacza grupy funkcyjne w alkoholach, kwasach karboksylowych, estrach, aminokwasach; podaje ich nazwy

            -  zapisuje wzory ogólne alkoholi, kwasów karboksylowych i estrów

            -  dzieli alkohole na monohydroksylowe i polihydroksylowe

            -  zapisuje wzory sumaryczne i rysuje wzory półstrukturalne (grupowe), strukturalne alkoholi monohydroksylowych o łańcuchach prostych zawierających do trzech atomów węgla w cząsteczce

            -  wyjaśnia, co to są nazwy zwyczajowe i nazwy systematyczne

            -  tworzy nazwy systematyczne alkoholi monohydroksylowych o łańcuchach prostych zawierających do trzech atomów węgla w cząsteczce, podaje zwyczajowe (metanolu, etanolu)

            -  rysuje wzory półstrukturalne (grupowe), strukturalne kwasów monokarboksylowych o łańcuchach prostych zawierających do dwóch atomów węgla w cząsteczce; podaje ich nazwy systematyczne i zwyczajowe (kwasu metanowego i kwasu etanowego)

            -  zaznacza resztę kwasową we wzorze kwasu karboksylowego

            -  opisuje najważniejsze właściwości metanolu, etanolu i glicerolu oraz kwasów etanowego i metanowego

            -  bada właściwości fizyczne glicerolu

            -  zapisuje równanie reakcji spalania metanolu

            - opisuje podstawowe zastosowania etanolu i kwasu etanowego

            -  dzieli kwasy karboksylowe na nasycone i nienasycone

            - wymienia najważniejsze kwasy tłuszczowe

            - opisuje najważniejsze właściwości długołańcuchowych kwasów karboksylowych (stearynowego i oleinowego)

            - definiuje pojęcie mydła

            - wymienia związki chemiczne, które są substratami reakcji estryfikacji

            -  definiuje pojęcie estry

            -  wymienia przykłady występowania estrów w przyrodzie

            - opisuje zagrożenia związane z alkoholami (metanol, etanol)

            - wśród poznanych substancji wskazuje te, które mają szkodliwy wpływ na organizm

            - omawia budowę i właściwości aminokwasów (na przykładzie glicyny)

            - podaje przykłady występowania aminokwasów

            - wymienia najważniejsze zastosowania poznanych związków chemicznych (np. etanol, kwas etanowy, kwas stearynowy)

            Uczeń:

            - zapisuje nazwy i wzory omawianych grup funkcyjnych

            - wyjaśnia, co to są alkohole polihydroksylowe

            - zapisuje wzory i podaje nazwy alkoholi monohydroksylowych o łańcuchach prostych (zawierających do pięciu atomów węgla w cząsteczce)

            - zapisuje wzory sumaryczny i półstrukturalny (grupowy) propano-1,2,3-triolu (glicerolu)

            - uzasadnia stwierdzenie, że alkohole i kwasy karboksylowe tworzą szeregi homologiczne

            - podaje odczyn roztworu alkoholu

            - opisuje fermentację alkoholową

            - zapisuje równania reakcji spalania etanolu

            - podaje przykłady kwasów organicznych występujących w przyrodzie (np. kwasy: mrówkowy, szczawiowy, cytrynowy) i wymienia ich zastosowania

            - tworzy nazwy prostych kwasów karboksylowych (do pięciu atomów węgla w cząsteczce) i zapisuje ich wzory sumaryczne i strukturalne

            - podaje właściwości kwasów metanowego (mrówkowego) i etanowego (octowego)

            - bada wybrane właściwości fizyczne kwasu etanowego (octowego)

            - opisuje dysocjację jonową kwasów karboksylowych

            - bada odczyn wodnego roztworu kwasu etanowego (octowego)

            -  zapisuje równania reakcji spalania i reakcji dysocjacji jonowej kwasów metanowego i etanowego

            -  zapisuje równania reakcji kwasów metanowego i etanowego z metalami, tlenkami metali i wodorotlenkami

            - podaje nazwy soli pochodzących od kwasów metanowego i etanowego

            - podaje nazwy długołańcuchowych kwasów monokarboksylowych (przykłady)

            - zapisuje wzory sumaryczne kwasów: palmitynowego, stearynowego i oleinowego

            -  wyjaśnia, jak można doświadczalnie udowodnić, że dany kwas karboksylowy jest kwasem nienasyconym

            - podaje przykłady estrów

            -  wyjaśnia, na czym polega reakcja estryfikacji

            - tworzy nazwy estrów pochodzących od podanych nazw kwasów i alkoholi (proste przykłady)

            -  opisuje sposób otrzymywania wskazanego estru (np. octanu etylu)

            - zapisuje równania reakcji otrzymywania estru (proste przykłady, np. octanu metylu)

            - wymienia właściwości fizyczne octanu etylu

            -  opisuje negatywne skutki działania etanolu na organizm

            -  bada właściwości fizyczne omawianych związków

            - zapisuje obserwacje z wykonywanych doświadczeń chemicznych

            Uczeń:

            -  wyjaśnia, dlaczego alkohol etylowy ma odczyn obojętny

            - wyjaśnia, w jaki sposób tworzy się nazwę systematyczną glicerolu

            - zapisuje równania reakcji spalania alkoholi

            - podaje nazwy zwyczajowe i systematyczne alkoholi i kwasów karboksylowych

            - wyjaśnia, dlaczego niektóre wyższe kwasy karboksylowe nazywa się kwasami tłuszczowymi

            - porównuje właściwości kwasów organicznych i nieorganicznych

            - bada i opisuje wybrane właściwości fizyczne i chemiczne kwasu etanowego (octowego)

            - porównuje właściwości kwasów karboksylowych

            - opisuje proces fermentacji octowej

            - dzieli kwasy karboksylowe

            - zapisuje równania reakcji chemicznych kwasów karboksylowych

            -  podaje nazwy soli kwasów organicznych

            - określa miejsce występowania wiązania podwójnego w cząsteczce kwasu oleinowego

            - podaje nazwy i rysuje wzory półstrukturalne (grupowe) długołańcuchowych kwasów monokarboksylowych (kwasów tłuszczowych) nasyconych (palmitynowego, stearynowego) i nienasyconego (oleinowego)

            - projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie kwasu oleinowego od kwasów palmitynowego lub stearynowego

            - zapisuje równania reakcji chemicznych prostych kwasów karboksylowych z alkoholami monohydroksylowymi

            - zapisuje równania reakcji otrzymywania podanych estrów

            - tworzy wzory estrów na podstawie nazw kwasów i alkoholi

            - tworzy nazwy systematyczne i zwyczajowe estrów na podstawie nazw odpowiednich kwasów karboksylowych i alkoholi

            - zapisuje wzór poznanego aminokwasu

            - opisuje budowę oraz wybrane właściwości fizyczne i chemiczne aminokwasów na przykładzie kwasu aminooctowego (glicyny)

            - opisuje właściwości omawianych związków chemicznych

            - wymienia zastosowania: metanolu, etanolu, glicerolu, kwasu metanowego, kwasu octowego

            - bada niektóre właściwości fizyczne i chemiczne omawianych związków

            - opisuje przeprowadzone doświadczenia chemiczne

            Uczeń:

            - proponuje doświadczenie chemiczne do podanego tematu z działu Pochodne węglowodorów

            - opisuje doświadczenia chemiczne (schemat, obserwacje, wniosek)

            - przeprowadza doświadczenia chemiczne do działu Pochodne węglowodorów

            - zapisuje wzory podanych alkoholi i kwasów karboksylowych

            - zapisuje równania reakcji chemicznych alkoholi, kwasów karboksylowych o wyższym stopniu trudności (np. więcej niż pięć atomów węgla w cząsteczce)

            - wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a stanem skupienia i reaktywnością alkoholi oraz kwasów karboksylowych

            - zapisuje równania reakcji otrzymywania estru o podanej nazwie lub podanym wzorze

            - planuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające otrzymać ester o podanej nazwie

            - opisuje właściwości estrów w aspekcie ich zastosowań

            -  przewiduje produkty reakcji chemicznej

            - identyfikuje poznane substancje

            - omawia szczegółowo przebieg reakcji estryfikacji

            - omawia różnicę między reakcją estryfikacji a reakcją zobojętniania

            - zapisuje równania reakcji chemicznych w formach: cząsteczkowej, jonowej i skróconej jonowej

            - analizuje konsekwencje istnienia dwóch grup funkcyjnych w cząsteczce aminokwasu

            - zapisuje równanie kondensacji dwóch cząsteczek glicyny

            - opisuje mechanizm powstawania wiązania peptydowego

            - rozwiązuje zadania dotyczące pochodnych węglowodorów (o dużym stopniu trudności)

             

            Przykłady wiadomości i umiejętności wykraczających poza treści wymagań podstawy programowej; ich spełnienie przez ucznia może być warunkiem wystawienia oceny celującej. Uczeń:

            - opisuje właściwości i zastosowania wybranych alkoholi (inne niż na lekcji)

            - opisuje właściwości i zastosowania wybranych kwasów karboksylowych (inne niż na lekcji)

            - zapisuje równania reakcji chemicznych zachodzących w twardej wodzie po dodaniu mydła sodowego

            - wyjaśnia pojęcie hydroksykwasy

            - wyjaśnia, czym są aminy; omawia ich przykłady; podaje ich wzory; opisuje właściwości, występowanie i zastosowania

            - wymienia zastosowania aminokwasów

            - wyjaśnia, co to jest hydroliza estru

            - zapisuje równania reakcji hydrolizy estru o podanej nazwie lub podanym wzorze

             

            XI. Substancje o znaczeniu biologicznym

             

             

            Ocena dopuszczająca

            [1]

            Ocena dostateczna

            [1 + 2]

            Ocena dobra

            [1 + 2 + 3]

            Ocena bardzo dobra

            [1 + 2 + 3 + 4]

            Uczeń:

            - wymienia główne pierwiastki chemiczne wchodzące w skład organizmu

            -  wymienia podstawowe składniki żywności i miejsca ich występowania

            - wymienia pierwiastki chemiczne, których atomy wchodzą w skład cząsteczek: tłuszczów, cukrów (węglowodanów) i białek

            - dzieli tłuszcze ze względu na: pochodzenie i stan skupienia

            - zalicza tłuszcze do estrów

            - wymienia rodzaje białek

            - dzieli cukry (sacharydy) na cukry proste i cukry złożone

            - definiuje białka jako związki chemiczne powstające z aminokwasów

            - wymienia przykłady: tłuszczów, sacharydów i białek

            - wyjaśnia, co to są węglowodany

            -  wymienia przykłady występowania celulozy i skrobi w przyrodzie

            -  podaje wzory sumaryczne: glukozy i fruktozy, sacharozy, skrobi i celulozy

            - wymienia zastosowania poznanych cukrów

            - wymienia najważniejsze właściwości omawianych związków chemicznych

            - definiuje pojęcia: denaturacja, koagulacja, żel, zol

            -  wymienia czynniki powodujące denaturację białek

            - podaje reakcje charakterystyczne białek i skrobi

            - opisuje znaczenie: wody, tłuszczów, białek, sacharydów, witamin i mikroelementów dla organizmu

            -  wyjaśnia, co to są związki wielkocząsteczkowe; wymienia ich przykłady

            - wymienia funkcje podstawowych składników odżywczych

            Uczeń:

            -  wyjaśnia rolę składników odżywczych w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu

            -  opisuje budowę cząsteczki tłuszczu jako estru glicerolu i kwasów tłuszczowych

            -  opisuje wybrane właściwości fizyczne tłuszczów

            -  opisuje wpływ oleju roślinnego na wodę bromową

            - wyjaśnia, jak można doświadczalnie odróżnić tłuszcze nienasycone od tłuszczów nasyconych

            -  opisuje właściwości białek

            - wymienia czynniki powodujące koagulację białek

            -  opisuje właściwości fizyczne: glukozy, fruktozy, sacharozy, skrobi i celulozy

            -  bada właściwości fizyczne wybranych związków chemicznych (glukozy, fruktozy, sacharozy, skrobi i celulozy)

            - zapisuje równanie reakcji sacharozy z wodą za pomocą wzorów sumarycznych

            - opisuje przebieg reakcji chemicznej skrobi z wodą

            - wykrywa obecność skrobi i białka w produktach spożywczych

            Uczeń:

            - podaje wzór ogólny tłuszczów

            - omawia różnice w budowie tłuszczów stałych i tłuszczów ciekłych

            - wyjaśnia, dlaczego olej roślinny odbarwia wodę bromową

            - definiuje białka jako związki chemiczne powstające w wyniku kondensacji aminokwasów

            -  definiuje pojęcia: peptydy, peptyzacja, wysalanie białek

            -  opisuje różnice w przebiegu denaturacji i koagulacji białek

            - wyjaśnia, co to znaczy, że sacharoza jest disacharydem

            - wymienia różnice we właściwościach fizycznych skrobi i celulozy

            - zapisuje poznane równania reakcji sacharydów z wodą

            - definiuje pojęcie wiązanie peptydowe

            - projektuje i przeprowadza doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie tłuszczu nienasyconego od tłuszczu nasyconego

            - projektuje doświadczenia chemiczne umożliwiające wykrycie białka za pomocą stężonego roztworu kwasu azotowego(V)

            -  planuje doświadczenia chemiczne umożliwiające badanie właściwości omawianych związków chemicznych

            -  opisuje przeprowadzone doświadczenia chemiczne

            - opisuje znaczenie i zastosowania skrobi, celulozy i innych poznanych związków chemicznych

            Uczeń:                       

            - podaje wzór tristearynianu glicerolu

            - projektuje i przeprowadza doświadczenia chemiczne umożliwiające wykrycie białka

            - wyjaśnia, na czym polega wysalanie białek

            -  wyjaśnia, dlaczego skrobia i celuloza są polisacharydami

            - wyjaśnia, co to są dekstryny

            - omawia przebieg reakcji chemicznej skrobi z wodą

            -  planuje i przeprowadza doświadczenie chemiczne weryfikujące postawioną hipotezę

            - identyfikuje poznane substancje

             

            Przykłady wiadomości i umiejętności wykraczających poza treści wymagań podstawy programowej; ich spełnienie przez ucznia może być warunkiem wystawienia oceny celującej. Uczeń:

            - bada skład pierwiastkowy białek

            -  udowadnia doświadczalnie, że glukoza ma właściwości redukujące

            -  przeprowadza próbę Trommera i próbę Tollensa

            - wyjaśnia, na czym polega próba akroleinowa

            -  projektuje doświadczenie umożliwiające odróżnienie tłuszczu od substancji tłustej (próba akroleinowa)

            - opisuje proces utwardzania tłuszczów

            - opisuje hydrolizę tłuszczów, zapisuje równanie dla podanego tłuszczu

            - wyjaśnia, na czym polega efekt Tyndalla

             OCENIANIE

            Ocenie  podlegają  następujące  formy  aktywności  ucznia :

            a)      -  odpowiedzi  ustne -  sprawdzają znajomość materiału z trzech ostatnich tematów

                  - prezentacje ustne 

             

            b)       prace pisemne

            1)       „kartkówki”   polegające  na  sprawdzeniu  opanowania  umiejętności  i wiadomości  z  1-3  tematów  poprzednich lub  zadania domowego;

            2)       sprawdziany z działu materiału– dłuższe  sprawdziany, obowiązkowe, poprzedzone lekcją powtórzeniową, zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem, wpisane do dziennika elektronicznego;

            5)   prace domowe

            6)   wytwory pracy w grupie

              

              2.       Warunki  poprawy  ocen

              a.        Uczniowie są zobowiązani do poprawy wszystkich ocen niedostatecznych z: sprawdzianu, pracy klasowej, testu. Uczniowie z ocenami wyższymi niż niedostateczna mogą  poprawiać prace klasowe, sprawdziany, testy. Nauczyciel może wyrazić zgodę na poprawę ocen z kartkówek.

              b.       Sprawdziany, prace, klasowe, testy poprawia się jeden raz. W szczególnych przypadkach dopuszcza się możliwość kolejnej poprawy . ocena z poprawy nie może być niższa niż ocena początkowa

              c.        Poprawa odbywa się w terminie do 2 tygodni od daty zapoznania się z oceną.

              3.        Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych i specyficznych trudnościach w uczeniu się mają prawo do dostosowania wymagań do ich możliwości psychofizycznych, szczegóły dostosowań określa nauczyciel.

                        4..       Wszystkie oceny uzyskane przez ucznia mają wpływ i składają się na ocenę śródroczną (roczną).   

              5.    Uczniowi przysługuje prawo ubiegania się o wyższą niż przewidywana ocenę roczną z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych jeżeli:

              • frekwencja na zajęciach z danego przedmiotu  jest nie niższa niż 80 % (z wyjątkiem długotrwałej choroby)
              • przystąpił do przewidzianych przez nauczyciela sprawdzianów i prac pisemnych,
              • systematycznie wykonywał zadania zlecone przez nauczyciela;
              • skorzystał z oferowanych przez nauczyciela form pomocy,  w tym konsultacji indywidualnych.
              1.   W celu podwyższenia przewidywanej rocznej oceny klasyfikacyjnej, w ciągu 2 dni od poinformowania o ocenach przewidywanych, uczeń lub jego rodzice zwracają się, za pośrednictwem dziennika elektronicznego lub pisenie, z wnioskiem do nauczyciela przedmiotu o podwyższenie przewidywanej rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych (maksimum o jeden stopień).
              2.  Nauczyciel po otrzymaniu wniosku, sprawdza spełnianie przez ucznia warunków umożliwiających podwyższanie oceny i kolejnego dnia roboczego udziela uczniowi poprzez dziennik elektroniczny odpowiedzi odmownej lub zleca wykonanie zadań i termin umożliwiający podwyższenie oceny.
              3. Uczeń (lub jego rodzice), który uzyskał odmowę, ma prawo tego samego dnia zwrócić się z prośbą o umożliwienie podwyższania oceny – do dyrektora szkoły, który ma obowiązek rozpoznać sprawę w ciągu 2 dni roboczych.
              4. Dokumentację związaną z procedurą przechowuje nauczyciel do zakończenia roku szkolnego.

              6. Inne kwestie dotyczące oceniania określa Statut Szkoły.

             

             

             

             

             

            DOSTOSOWANIE PZO Z CHEMII DO MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW

            ZE SPECJALNYMI WYMAGANIAMI EDUKACYJNYMI

             

            1. Uczniowie posiadający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych

            trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie nauczania

            indywidualnego lub specjalnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni.

             

            2. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb

            psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się.

             

            3. W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcje zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy

            i doceniania małych sukcesów.

            4. Dostosowania szczegółowe:

            a) uczniowie z specyficznymi trudnościami w uczeniu się, w tym z dysleksją, dysgrafią, dysortografią   —  dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, nie treści

            Ucznia ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się obowiązują na lekcjach chemii wymagania
             i kryteria ocen określone w wymaganiach edukacyjnych dla wszystkich uczniów, z pewnymi wyjątkami. Od ucznia wymaga się podstawowych umiejętności i wiadomości, o  których mowa
            w podstawie programowej.

            — posadzenie dziecka blisko nauczyciela, dzięki czemu zwiększy się jego koncentracja uwagi,                   wzrośnie bezpośrednia kontrola nauczyciela, bliskość tablicy pozwoli zmniejszyć ilość błędów przy przepisywaniu,

            — podawanie poleceń w prostszej formie,

            — pomaganie w rozwiązywaniu zdań tekstowych poprzez zadawanie naprowadzających pytań,

            — unikanie trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć, częste odwoływanie się do konkretu,   

                 przykładu, zjawisk życia codziennego

            — unikanie pytań problemowych, przekrojowych

            — odrębne instruowanie dziecka

            — w ocenie pracy ucznia uwzględnianie poprawności toku rozumowania, a nie tylko prawidłowości

                wyniku końcowego,

            — poprawianie ocen z prac pisemnych w dowolnej formie (ustnej lub pisemnej) na dodatkowych

                 zajęciach

            — wydłużanie czasu na odpowiedź i prace pisemne

            — odpytywanie po uprzedzeniu kiedy i z czego dokładnie uczeń będzie pytany,

             

            — dzielenie materiału na mniejsze partie, wyznaczanie czasu na ich opanowanie i odpytanie

            — pomoc podczas wypowiedzi ustnych w doborze słownictwa, naprowadzanie poprzez

                 pytania pomocnicze

             

            — korzystanie z modeli związków chemicznych, tablicy pierwiastków chemicznych , kalkulatora podczas odpowiedzi, kartkówek, sprawdzianów

            — wydłużanie czasu na odpowiedź i prace pisemne, jeżeli to niemożliwe, to ograniczenie liczby zadań w pracy klasowej,

            — rozłożenie w czasie nauki  symboli chemicznych, definicji, reguł,

             

            b) uczniowie z obniżonym potencjałem intelektualnym – dostosowanie wymagań  w zakresie formy
             i treści

            — obowiązują wymagania jak dla uczniów bez deficytów, za wyjątkiem oceny dopuszczającej, którą uczeń uzyskuje po otrzymaniu 20% punktów możliwych do uzyskania,

            —uczeń ma prawo poprawiać sprawdzian w formie dla siebie najkorzystniejszej(ustnej lub pisemnej),

            — w kartkówkach ze znajomości pisania wzorów związków chemicznych przeważają przykłady związków dwupierwiastkowych

            — w pracy pisemnej zdecydowana część zajmują zadania zamknięte i zadania z luką.

            c) uczniowie z orzeczonym upośledzeniem lekkim - dostosowanie wymagań  w zakresie formy
             i treści

            Uczniów z upośledzeniem lekkim obowiązuje taka sama podstawa programowa jak uczniów bez deficytów .

            —na stopień bardzo dobry muszą opanować wiadomości i umiejętności określone jako podstawowe (czyli na stopień dostateczny dla ucznia bez deficytów) .

            —na stopień dobry wiadomości i umiejętności określone jako konieczne (czyli na ocenę dopuszczającą dla ucznia bez deficytów).

            —na stopień dostateczny ponad połowę wiadomości i umiejętności koniecznych.

            —na stopień dopuszczający połowę wiadomości i umiejętności koniecznych.

            —uczniowie, którzy nie spełniają tych wymagań, unikają nauki, nie wykazują chęci współpracy z nauczycielem, nie przyjmują pomocy otrzymają stopień niedostateczny,

            — uczniowie z działu równania reakcji chemicznych  wskazują reakcje na podstawie tekstu i wskazują typ reakcji

            d) uczniowie z niepełnosprawnością ruchową - dostosowanie wymagań  w zakresie formy

            —jeżeli niepełnosprawność  dotyczy kończyn górnych, to nie oceniamy estetyki  napisanych wzorów związków chemicznych.

            — uczeń może opowiedzieć jakie czynności należy wykonać, aby rozwiązać zadanie. Preferujemy odpowiedzi ustne.

            —w testach i pracach pisemnych wykorzystujemy zadania zamknięte, zadania z luką.

            —uczeń może w zadaniach domowych korzystać z komputera .

            e) uczniowie słabo słyszący

            —  w klasie siedzą w pierwszych lub drugich ławkach,

            — nauczyciel przypomina uczniowi o noszeniu aparatu słuchowego,

            — nauczyciel sprawdza czy uczeń zrozumiał  polecenie,

            — nauczyciel przekazując informacje, staje przodem do ucznia,

            — nauczyciel dokładnie i głośno wymawia nowe pojęcia i objaśnia je,

            —nauczyciel sprawdza czy uczeń zapisał zadanie domowe,  informacje o kartkówkach  i pracach klasowych,

            —jeżeli wymaga tego sytuacja, uczeń może mieć inny test, w którym przeważają zadania z krótkimi poleceniami

            f) uczniowie słabo widzący — wymagania jak dla uczniów bez dysfunkcji, ale

            — uczeń zajmuje ławkę przy oknie w dobrze oświetlonym miejscu,

            — na lekcji ma przygotowane pogrubione linie w zeszycie, jeżeli tego wymaga sytuacja(przygotowane przez rodziców lub innych członków rodziny),

            — kartkówki i sprawdziany są pisane czcionką ‘16’ lub większą,

            —nauczyciel przygotowuje powiększone kserokopie fotografii i rysunków, które chce z uczniem na lekcji omawiać,

            — uczeń może podczas lekcji, na kartkówce i pracy klasowej korzystać z modeli związków chemicznych,

            — uczeń korzysta z powiększonych kserokopii  układu okresowego i tabeli rozpuszczalności wodorotlenków i soli,

            —zwracanie uwagi na szybką męczliwość ucznia związana ze zużywaniem większej energii na patrzenie i  interpretację informacji uzyskanych droga wzrokową – wydłużenie czasu na wykonanie określonych zadań

            —Częste zadawanie pytania – „co widzisz?” w celu sprawdzenia i uzupełnienia słownego trafności doznań wzrokowych

            g) uczniowie przewlekle chorzy — wymagania jak dla uczniów bez dysfunkcji, ale

            — jeżeli uczeń jest długo nieobecny, zaległe kartkówki i sprawdziany pisze we wcześniej uzgodnionym z nauczycielem terminie,

            — braki we wiadomościach i umiejętnościach uzupełnia uczestnicząc w zajęciach dodatkowych

            h) uczniowie wykazujący kłopoty z zachowaniem i zagrożeni niedostosowaniem społecznym

            —wymagania jak dla uczniów bez dysfunkcji

            — posadzenie dziecka blisko nauczyciela, dzięki czemu zwiększy się jego koncentracja uwagi, ograniczeniu ulegnie ilość bodźców rozpraszających, wzrośnie bezpośrednia kontrola nauczyciela,

            i) uczniowie z deficytami rozwojowymi

            —wymagania jak dla uczniów bez dysfunkcji, ale

            —wydłużony czas na odpowiedzi

            —precyzyjne, krótkie polecenia

            —wydłużony czas na opanowanie definicji, reguł, twierdzeń

            —poprawa ocen w dowolnej formie(ustnej lub pisemnej) na dodatkowych zajęciach

            j) uczniowie z trudnościami w nauce

            —wymagania jak dla uczniów bez dysfunkcji, ale

            —posadzenie ucznia blisko nauczyciela, kontrola pracy na lekcjach,

            — pilnowanie odrabiana zadań domowych,

            — wdrażanie do regularnego uczenia się,

            — kontrolowanie obecności na lekcjach

            k)uczniowie z ADHD

            — wymagania jak dla uczniów bez dysfunkcji,

            — pomaganie uczniowi w skupieniu się na wykonywaniu jednej czynności,

            — wydawanie jasnych, precyzyjnych poleceń- na raz tylko jedno polecenie,

            — formułowanie informacji dotyczących pracy domowej w sposób jasny i przejrzysty,

            — przypominanie o regułach,

            — skupianie uwagi ucznia na tym co najważniejsze – kolor, podkreślenie, poprawny zapis

            — chwalenie ucznia za każde pozytywne zachowanie

            — angażowanie ucznia w konkretne działania

            — akceptowanie ucznia bez względu na jego nieprawidłowe zachowania

            —w miarę potrzeby opracowanie zrozumiałego dla ucznia kontraktu

            — zapewnienie uczniowi miejsca w pierwszej ławce

            Dla ucznia z upośledzeniem lekkim

            Nauczyciel dostosowuje metody i formy pracy do potrzeb ucznia, przygotowuje karty pracy i inne pomoce, które zwiększają efektywność prowadzonych zajęć.

             

            WSKAZANIA NAKIEROWANE NA NIWELOWANIE TRUDNOŚCI ROZWOJOWYCH I EDUKACYJNYCH:

            -       Dostosowanie wymagań programowych do możliwości ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim na podstawie wnikliwej obserwacji

            -       Zadawanie pytań pomocniczych, ukierunkowanie na problem, istotę sprawy,

            -       Kontrolowanie toku myślenia podczas wykonywania zadań

            -       Stosowanie poleceń prostych,

            -       Dzielenie materiału do nauki na mniejsze części

            -       Przykłady ilustrować, odwoływać się do konkretów

            -       Wracać do podstaw programowych z lat wcześniejszych, aby lepiej je utrwalić

            -       Pomaganie w rozwiązywaniu zadań tekstowych – szczegółowa analiza tekstu, stosowanie pytań pomocniczych, wypisywanie elementów ważnych w zadaniu, wypisywanie danych, powtarzanie przez ucznia tekstu własnymi słowami, praca etapami,

            -       Pomaganie w nabywaniu umiejętności matematycznych i wyobraźni matematycznej – działania na konkretach, stosowanie grafów i innych pomocy, stosowanie prostych przykładów działań, wykorzystanie np. liczydeł, stosowanie rysunków

            -       Pomaganie w odczytywaniu tekstów ze zrozumieniem oraz prowadzeniu notatek (np. karty pracy), dzielenie tekstu dłuższego i bardziej złożonego na części,

            -       Wydłużenie czasu pracy;

            -        Dostosowanie wielkość czcionki prac pisemnych do potrzeb ucznia

             

             

            WARUNKI ZAPOBIEGANIA WTÓRNYM SKUTKOM NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI:

            - korygowanie, usprawnianie i kompensowanie zaburzonych funkcji

            - rozwijanie umiejętności poznawczych, potrzebnych do należytej orientacji w otoczeniu.

            - stopniowanie trudności i indywidualizacja w procesie kształcenia.

            - kształtowanie równowagi emocjonalnej i pozytywnej motywacji do pracy.

            - rozwijanie zainteresowań, predyspozycji oraz naturalnej aktywności.

            - wdrażanie do zdobycia niezależności i zaradności życiowej.

            - docenianie za postępy dydaktyczne i pozytywne zachowania

            - wdrożenie do uczestniczenia w różnych formach życia społecznego na równi z innymi

            Zakres dostosowania wymagań edukacyjnych

            Uczeń realizuje treści podstawy programowej kształcenia ogólnego.

            - dostosowanie ilości materiału przeznaczonego do opanowania do możliwości dziecka na podstawie wnikliwej obserwacji dziecka,

            - wydłużenie czasu pracy,

            -  zwiększenie ilości powtórzeń,

            -  udzielanie dodatkowych wyjaśnień, wskazówek.

            - stosowanie wzmocnień pozytywnych poprzez pochwałę, nagrodę za niewielkie postępy ucznia

            - wzmacnianie uwagi ucznia

            - stosowanie takich strategii pomocy uczniowi, które umożliwią mu zrozumienie istoty zadania lub zagadnienia poprzez :

            Odpowiednie metody pracy (problemowa, zadawania pytań, praktycznego działania, czy oparta na przeżywaniu)

            Dobór środków dydaktycznych (modele, filmy, plansze, wizualizacje) Eksperymenty i doświadczenia

            Formy pracy: Praca z pomocą nauczyciela


            DOSTOSOWANIE SPOSOBU SPRAWDZANIA WIADOMOŚCI I OCENIANIA:

            -       umożliwienie zdawania części materiału ustnie,

            -       ocenianie wartość merytorycznej prac, nie biorąc pod uwagę błędów,

            -       branie pod uwagę wysiłku i zaangażowania ucznia, udział w zajęciach, aktywność, zainteresowanie tematyką, a także stopień przygotowania do zajęć, odrabianie prac domowych,

             

             Dysleksja: Zewnętrzna organizacja nauczania ze względu na dysleksję oraz na chorobę przewlekłą:

            Uczeń z rozpoznaną dysleksją siedzi na lekcji blisko nauczyciela, tak by nauczyciel mógł go obserwować i pomóc, a także zachęcać do proszenia o pomoc, gdy jest to konieczne. Dzięki temu zwiększy się koncentracja uwagi ucznia, ograniczeniu ulegnie ilość bodźców rozpraszających, wzrośnie bezpośrednia kontrola nauczyciela (może zauważyć napady wyłączeń świadomości, rozpoznać symptomy słabszego samopoczucia ). Bliskość tablicy pozwoli zmniejszyć ilość błędów przy przepisywaniu.

            Uczennica może pisać w zeszytach formatu A 4 z szerokim marginesem

            Metody, formy , środki dydaktyczne:

            - Używanie środków informatycznych. Na lekcjach wykorzystuję symulacje doświadczeń i różnego rodzaju animacje zamieszczone na płytach dołączanych do podręczników oraz multibooka z wydawnictwa MAC

            - Korzystanie z modeli związków chemicznych ( przy omawianiu związków organicznych)

            - Uczniowie z dysfunkcjami posługują się jak najprostszym układem okresowym, zawierającym tylko niezbędne informacje: symbol pierwiastka, jego nazwę, liczbę atomową i masę. W układzie okresowym nie może występować „stara” lub podwójna numeracja.

            - W celu ułatwienia przyporządkowania wszystkich nazw do danej substancji chemicznej podaję zawsze wszystkie dopuszczalne nazwy, np. etin=etyn=acetylen. Unikam stosowania nazw starych i zwyczajowych, nieużywanych powszechnie.

            - Końcówki wyrazów zbliżonych fonetycznie zapisywane są na tablicy innym kolorem.

            - Podczas wprowadzania fachowych nazw wobec czynności znanych uczniom z życia codziennego (np. zdekantuj – zamiast zlej ciecz znad osadu czy sedymentacja – zamiast opadanie cząstek na dno), termin chemiczny uzupełniam jego znaczeniem i opisem.

            - Szczególną uwagę uczniów zwracam na podobieństwo wzorów (np. CuO, CaO) oraz na różnice we właściwościach tych związków.

            - Aby ułatwić uczniom rozróżnianie zakresu znaczeniowego nazw potocznych od terminów chemicznych, nazwy potoczne są uzupełniane określeniami (zamiast sól– sól kuchenna , zamiast cukier – cukier spożywczy , słowo węgiel uzupełnia się: węgiel kopalny ).

            - Zapisywanie na tablicy związków chemicznych wraz z wartościowością, np. kwas siarkowy (VI), kwas siarkowy (IV)

            - Stosowanie konsekwentnie jednego zapisu w przyporządkowaniu nazw symbolom chemicznym , np. P4 zamiast P

            - Równoczesne zapisywanie na tablicy wszystkich typów wzorów chemicznych dla danego związku chemicznego, np. sumaryczny, strukturalny, grupowy

            - Rysowanie na tablicy wzorów związków organicznych konsekwentnie zawsze w tej samej orientacji przestrzennej

            - Wymaganie od uczniów podawania własnych przykładów danych pojęć w celu wyeliminowania mylenia terminów chemicznych z ich odległymi od chemii znaczeniami , np. wiązanie ( a materialny supeł)

            - Powtarzanie poleceń, upewnienie się, czy uczeń je zrozumiał

            - Traktowanie wzoru chemicznego, w którym uczeń napisał indeks dolny dużymi cyframi za prawidłowy, np. H2SO4 zamiast H2SO4

            - Kiedykolwiek to możliwe zachęcam uczniów do wielokrotnego powtarzania tego, co zrobili. Własny głos ucznia jest bardzo korzystny dla efektywności procesów pamięciowych. Nowe pojęcia powtarzają uczniowie chórem lub na zasadzie „rundki” po klasie.

            - Częste odwoływanie się do konkretu, przykładu, zjawisk życia codziennego

            - Pomaganie w rozwiązywaniu zadań tekstowych na lekcji poprzez zadawanie naprowadzających pytań ( jeśli uczennica zgłosi taką potrzebę )

            - Dzielenie materiału na mniejsze partie, wyznaczanie czasu na ich opanowanie ( jeśli uczennica zgłosi taką potrzebę, np. podczas zaliczania symboli pierwiastków)

            - Dawanie więcej czasu na czytanie tekstów, poleceń, instrukcji, szczególnie podczas samodzielnej pracy lub sprawdzianów, w miarę potrzeby pomagać w ich odczytaniu,

            - Głośne czytanie poleceń z podręcznika (przez nauczyciela lub innego ucznia) i sprawdzanie stopnia zrozumienia przy jednoczesnym śledzeniu go przez uczennicę

            - Nie odpytywanie przy tablicy, aby nie powodować sytuacji stresowej ( odpowiedź na początku lekcji), ale zachęcanie do uczestniczenia w lekcji i podchodzenia do tablicy wtedy, kiedy są ćwiczenia uczniowskie (ćwiczenie umiejętności pisania wzorów chemicznych)

            - Rozbudzanie chęci eksperymentowania poprzez wykonywanie doświadczeń na lekcji. W czasie wykonywania doświadczeń- asekuracja nauczyciela. Uczennica nei może wąchać odczynników.

            - Wprowadzenie strategii sprzyjającej koncentracji uwagi ( różne formy aktywności- np. doświadczenia, film, wykład )

            - Wdrażanie uczennicy do dokonywania wnikliwej autokorekty prac
            -Stwarzanie sytuacji, w której uczennica może odnieść sukces ( doświadczenia uczniowskie)
            -Motywowanie do podejmowania zadań o różnym stopniu trudności

            Warunki sprawdzania poziomu wiedzy i umiejętności  ( metody i formy sprawdzania poziomu wiedzy i umiejętności ( metody i formy sprawdzania i kryteria oceniania)

            Ucznia ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się obowiązują na lekcjach chemii wymagania i kryteria oceniania określone w wymaganiach edukacyjnych dla wszystkich uczniów, z pewnymi wyjątkami. Od ucznia wymaga się podstawowych umiejętności i wiadomości, o  których mowa w podstawie programowej. Dostosowanie wymagań dotyczy formy sprawdzania wiedzy, nie treści.

            - Pisemne sprawdziany uczennica pisze na kartkach od nauczyciela, zatem w większości są to testy wyboru, zdania niedokończone, teksty z lukami –pozwoli to skoncentrować się na kontrolowanej tematyce, a nie na poprawności pisania. Jeżeli pojawia się pytanie otwarte, jest dostateczna ilość miejsca na udzielenie odpowiedzi. Polecenia są podawane w prostszej formie ( jeśli jest taka możliwość). Przestrzennie arkusz jest tak skonstruowany, aby był czytelny dla uczennicy.

            - W czasie sprawdzianów zwiększam ilość czasu na rozwiązanie zadań ( sprawdzian jest ułożony na 30 min, zatem uczniowie z  dostosowaniem mają czas do końca lekcji na pisanie formy sprawdzającej. Dopuszczam możliwość pisania na przerwie, jeśli nie mam dyżuru). Po rozdaniu kartek omawiam polecenia.

            - Kartkówki uczennica pisze w takiej samej formie jak klasa. Wydłużeniu ulega tylko czas.

             

             

             

             

             

             

Lorem ipsum...