• WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z PLASTYKI

        Przedmiotowy system oceniania ma na celu wspieranie rozwoju intelektualnego iosobowościowego ucznia. Wymagania edukacyjne formułowane są w oparciu o podstawę programową oraz "Program nauczania plastyki w klasach 4-7 szkoły podstawowej "Do dzieła" autorstwa J. Lukas i K. Onak (NOWA ERA).

        Podręcznik dla klas IV, V, VI, VII do plastyki „Do dzieła!” Jadwiga Lukas, Krystyna Onak,wyd. Nowa Era

        1. Kryteria ocen z plastyki.

          Nauczyciel, dokonując oceny, zwraca uwagę przede wszystkim na:

          •   poziom uzdolnień i predyspozycji plastycznych ucznia,

          •   indywidualny wkład pracy potrzebny do realizacji określonych zadań

            plastycznych,

          •   zaangażowanie w działania plastyczne i jego aktywny w nich udział,

          •   poziom wiedzy i umiejętności w zakresie różnych form aktywności plastycznej

            i wiadomości z teorii plastyki,

          •   podejmowanie przez ucznia dodatkowych zadań plastycznych, włączanie się w

            życie artystyczne szkoły i środowiska,

          •   przygotowanie do zajęć.

          •   wysiłek wkładany przez ucznia i wywiązywanie się z obowiązków

            wynikających ze specyfiki przedmiotu.

        2. Zasady oceniania uczniów.

          Prace plastyczne oceniane są wg ustalonych zasad podanych przed rozpoczęciem pracy. Prace ucznia oceniane są za:

          •   zgodność z tematem, bogactwo treści, wartości formalne (kompozycja, kolorystyka, zastosowane materiały oraz technika),

          •   trafność obserwacji, pomysłowość (oryginalność),

          •   ocenie podlegają tylko prace wykonane samodzielnie przez ucznia,

          •   ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń wtedy, gdy nie odda pracy do oceny,

          •   każda aktywność twórcza jest oceniana pozytywnie,

        •   jeżeli uczeń nie skończył pracy na zajęciach to może to zrobić w domu i oddać pracę w wciągu tygodnia od zakończenia tej pracy na lekcji,

        •   uczeń może poprawić oceny niedostateczne za nieterminowe oddanie pracy,

        •   raz w semestrze można być nieprzygotowanym do zajęć, zgłoszenie może

          dotyczyć braku zeszytu, podręcznika, materiałów plastycznych, zaległej pracy,

        •   jeżeli z braku materiałów uczeń nie wykonuje pracy na lekcji, nauczycielwyznacza mu zadanie podobne, a w domu musi wykonać pracę wykonywaną

          na zajęciach planowych.

        3. Szczegółowe kryteria ocen: a/ocena celująca (6)

        •   czynny udział w zajęciach, kompletne, estetyczne i zgodne z tematem i określonymi zagadnieniami plastycznymi wykonanie ćwiczeń i pracplastycznych,

        •   pełne przyswojenie wiadomości objętych programem nauczania,

        •   poszerzanie wiedzy, uczestnictwo w konkursach plastycznych na terenie

          szkoły i poza nią,

        •   prawidłowa organizacja pracy, wykorzystywanie wiadomości i umiejętności w

          zadaniach nietypowych,

        •   wykonywanie prac dodatkowych (dekoracji, plakatów)

        •   udział w zajęciach pozalekcyjnychkółko plastyczne,

        •   wszystkie prace oddane w terminie, przygotowanie do zajęć;

          b/ ocena bardzo dobra (5)

        •   czynny udział w zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych – kółko plastyczne,estetyczne wykonywanie prac, ćwiczeń w określonym czasie lub przed jego upływem,

        •   pełne przyswojenie wiadomości objętych programem nauczania,

        •   prawidłowa organizacja pracy,

        •   wykorzystywanie wiadomości i umiejętności w zadaniach nietypowych,

        •   wykonywanie prac dodatkowych,

        •   wszystkie prace oddane w terminie,

        •   przygotowywanie się do zajęć;

        c/ ocena dobra (4)

        •   gotowość i zabieranie głosu w dyskusji na tematy zaproponowane przeznauczyciela lub wykonywanych przez siebie i kolegów dziełach plastycznych,

        •   przyswojenie wiedzy i umiejętności i wykorzystanie jej w sytuacjach typowych, wykonywanie ćwiczeń objętych programem nauczania,

        •   prace staranne i estetyczne;

          d/ ocena dostateczna (3)

        •   podstawowe opanowanie materiału zawartego w programie nauczania,

        •   trudności z zastosowaniem, wykorzystaniem wiedzy teoretycznej podczas

          wykonywania pracy,

        •   prace niestaranne i nieestetyczne;

          e/ ocena dopuszczająca (2)

           spore luki w wiadomościach (minimum programowe),
           brak zaangażowania w pracę na lekcjach,
           zgodne z tematem, ale nieestetyczne wykonywanie prac, częste nieprzygotowanie do lekcji;

        •  uczeń posiada potrzebne przybory (blok, papier kolorowy, kredki, farby, plastelinę)

        • f/ ocena niedostateczna (1)

           nieopanowane wiadomości i umiejętności zawarte w programie nauczania,
           brak zaangażowania i chęci do pracy, notoryczne nieprzygotowanie do zajęć, nieterminowe oddanie prac do oceny.

        4. Wymagania podstawowe i ponadpodstawowe:

        KLASA IV
        a/wymagania podstawowe:

        •   wskazuje i opisuje elementy abecadła plastycznego w najbliższym otoczeniu,

        •   przedstawia w pracy plastycznej fragment najbliższego otoczenia z uwzględnieniem

          co najmniej jednego elementu języka plastyki,

        •   określa rolę plastyki w najbliższym otoczeniu.

        •   określa, jakie przedmioty można nazwać dziełami sztuki,

        •   wymienia dziedziny sztuki,

        •   wyjaśnia, gdzie można oglądać dzieła sztuki,

        •   odszukuje w swoim otoczeniu ciekawe przykłady malowideł, dzieł architektonicznych

          i obiektów sztuki użytkowej.

        •   wymienia rodzaje i kierunki linii,

        •   podaje przykłady zastosowania odmiennych rodzajów linii w rysunku,

        •   podejmuje próby różnicowania linii i punktów w działaniach plastycznych,

        •   wyjaśnia, czym jest kontur,

        •   tłumaczy, na czym polega kontrast w rysunku,

        •   z pomocą nauczyciela omawia wskazaną reprodukcję dzieła pod kątem zastosowanych

          linii i punktów,

        •   wykonuje pracę plastyczną, korzystając ze wskazówek zawartych w podręczniku.

        •   sytuuje epokę w czasie,

        •   wymienia cechy wytworów sztuki prehistorycznej,

        •   podaje przykłady dzieł sztuki prehistorycznej,

        •   tworzy w wybranej technice plastycznej pracę inspirowaną sztuką prehistoryczną.

        •   określa charakter wybranych plam (np. pod względem ich krawędzi i powierzchni),

        •   tworzy różne rodzaje plam,

        •   z pomocą nauczyciela omawia wybraną reprodukcję dzieła pod kątem zastosowanych

          plam.

        •   sytuuje epokę w czasie,

        •   wymienia cechy wytworów sztuki starożytnego Egiptu,

        •   podaje przykłady dzieł sztuki starożytnego Egiptu,

        •   tworzy w wybranej technice plastycznej pracę inspirowaną sztuką starożytnegoEgiptu.

        •   wyjaśnia, czym są barwy czyste,

        •   wskazuje barwy czyste w najbliższym otoczeniu,

        •   rozpoznaje barwy podstawowe i pochodne,

        •   z pomocą nauczyciela omawia wskazaną reprodukcję dzieła pod kątem zastosowanych

          barw,

        •   podaje sposoby otrzymywania poszczególnych barw pochodnych.

        •   planuje kolejne etapy swojej pracy,

        •   wykonuje element dekoracyjny według własnego pomysłu.

        •   wymienia pary barw dopełniających,

        •   klasyfikuje daną barwę do odpowiedniego rodzaju barw – czystych lub złamanych,

        •   podaje sposoby otrzymywania wybranych barw złamanych,

        •   uzyskuje kilka barw złamanych oraz powstałych ze zmieszania par barw

          dopełniających,

        •   stosuje niektóre barwy złamane i dopełniające w działaniach plastycznych,

        •   z pomocą nauczyciela wymienia barwy złamane i dopełniające występujące w

          określonej reprodukcji dzieła,

        •   wykonuje pracę plastyczną, korzystając ze wskazówek zawartych w podręczniku.

        •   wymienia barwy ciepłe i zimne,

        •   określa daną barwę jako ciepłą lub zimną,

        •   rozróżnia podstawowe właściwości barw ciepłych i zimnych,

        •   wskazuje niektóre barwy ciepłe i zimne na wybranej reprodukcji obrazu,

        •   wykonuje pracę z zastosowaniem barw zbliżonych pod względem temperatury.

        •   planuje poszczególne etapy pracy,

        •   wykonuje graficzną formę użytkową, korzystając z podanych propozycji.

        •   wymienia rodzaje technik rysunkowych,

        •   nazywa podstawowe narzędzia rysunkowe,

        •   stosuje w działaniach plastycznych różne narzędzia i podłoża rysunkowe,

        •   z pomocą nauczyciela omawia wybrane dzieło pod względem zastosowanej techniki

          rysunkowej,

        •   wykonuje pracę plastyczną w określonej technice, korzystając ze wskazówek

          zawartych w podręczniku.

        •   wyjaśnia, czym jest pigment,

        •   wymienia nazwy podstawowych rodzajów farb i technik malarskich,

        •   wymienia typowe narzędzia i podłoża wykorzystywane w technice akwarelowej,

        •   określa funkcję typowych narzędzi używanych w technice akwarelowej,

        •   z pomocą nauczyciela omawia wybraną reprodukcję dzieła wykonanego w technice

          akwarelowej,

        •   maluje pracę w technice akwarelowej według wskazówek nauczyciela.

        •   wymienia typowe narzędzia i podłoża stosowane w technikach temperowej i

          plakatowej oraz w gwaszu,

        •   omawia funkcje typowych narzędzi stosowanych w technikach temperowej i

          plakatowej oraz w gwaszu,

        •   z pomocą nauczyciela omawia wybraną reprodukcję dzieła wykonanego w technice

          temperowej lub plakatowej,

        •   wykonuje pracę plastyczną w technice plakatowej lub temperowej, korzystając ze

          wskazówek zawartych w podręczniku.

        •   planuje poszczególne etapy pracy,

        •   wykonuje prostą formę użytkową, korzystając z podanych propozycji,

        •   wykorzystuje określone techniki i materiały rzeźbiarskie.

        •   wymienia typowe narzędzia i podłoża stosowane w technice pastelowej,

        •   podaje rodzaje pasteli,

        •   wykonuje pracę w technice pasteli olejnych,

        •   określa, w jaki sposób zabezpiecza się prace wykonane techniką pastelową,

        •   wymienia sposoby nanoszenia pasteli na podłoże,

        •   z pomocą nauczyciela omawia wybraną reprodukcję dzieła pod kątem zastosowanej

          techniki pastelowej,

        •   wykonuje pracę plastyczną w określonej technice, korzystając ze wskazówek

          zawartych w podręczniku.

        •   wymienia typowe narzędzia i podłoża stosowane w technikach akrylowej i olejnej,

        •   omawia funkcje typowych narzędzi stosowanych w technikach akrylowej i olejnej

        •   omawia z pomocą nauczyciela wybraną reprodukcję dzieła pod kątem zastosowanej

          techniki akrylowej lub olejnej.

        •   sytuuje epokę w czasie

        •   wymienia cechy wytworów sztuki antycznej,

        •   podaje przykłady dzieł sztuki starożytnej Grecji i starożytnego Rzymu,

        •   tworzy w wybranej technice plastycznej pracę inspirowaną sztuką starożytnej Grecji

          lub starożytnego Rzymu.

        •   wyjaśnia, czym są techniki mieszane,

        •   wymienia rodzaje technik mieszanych,

        •   określa, na czym polegają wybrane techniki mieszane,

        •   wykonuje pracę w technice mieszanej (farby wodne i pastele), korzystając ze

          wskazówek nauczyciela.

        •   wyjaśnia, czym jest kolaż,

        •   wymienia niektóre materiały stosowane w kolażu,

        •   tłumaczy, w jaki sposób tworzy się kolaż,

        •   próbuje wskazać materiały zastosowane w wybranej pracy w technice kolażu,

        •   wykonuje pracę w technice kolażu zdowolnych materiałów, korzystając ze

          wskazówek zawartych w podręczniku.

        •   planuje poszczególne etapy pracy,

        •   tworzy pracę na określony temat z proponowanych elementów.

          b/ wymagania ponadpodstawowe:

        •   wskazuje na fotografiach i reprodukcjach obrazów tworzące je elementy plastyczne,

        •   wymienia przykłady estetycznego otoczenia i uzasadnia swój wybór,

        •   omawia rolę środków plastycznych zastosowanych w odtworzeniu fragmentu

          otoczenia na płaszczyźnie,

        •   twórczo posługuje się poszczególnymiśrodkami wyrazu podczas przedstawianiaw

          pracy fragmentu najbliższego otoczenia.

        •   wyjaśnia, czym są sztuka i dzieło sztuki,

        •   omawia specyfikę podstawowych dziedzin sztuki,

        •   tworzy wystawę samodzielnie wykonanych fotografii ukazujących ciekawe przykłady

          malowideł, dzieł architektonicznych i obiektów sztuki użytkowej ze swojego

          otoczenia,

        •   tworzy przestrzenną pracę plastyczną, wykorzystując różne przedmioty i tworzywa.

        •   stosuje różnorodne rodzaje linii i punktów w działaniach plastycznych zuwzględnieniem cech materiałów, przedmiotów i zjawisk,

        •   posługuje się kontrastem w działaniach plastycznych,

        •   omawia wybraną reprodukcję dzieła pod kątem zastosowanych linii i punktów,

        •   wykonuje pracę z wyobraźni, twórczo wykorzystując możliwości wyrazu stwarzane

          przez różnorodne linie i punkty,

        •   określa rolę środków plastycznych użytych przez siebie w pracy plastycznej.

        •   określa ramy czasowe epoki,

        •   rozpoznaje typowe cechy wytworów sztuki prehistorycznej,

        •   wymienia przykłady wytworów sztuki prehistorycznej z dziedziny malarstwa, rzeźby,

          architektury i sztuki użytkowej,

        •   tworzy w określonej technice plastycznej pracę inspirowaną sztuką prehistoryczną,

          twórczo interpretując temat.

        •   stosuje różne rodzaje plam w działaniach plastycznych odpowiednio do tematu icharakteru pracy,

        •   porównuje dwa dzieła wskazane przez nauczyciela pod kątem zastosowanych plam.

        •   określa ramy czasowe epoki,

        •   rozpoznaje typowe cechy wytworów sztuki starożytnego Egiptu,

        •   wymienia przykłady wytworów sztuki starożytnego Egiptu z dziedziny malarstwa,

          rzeźby i architektury,

        •   tworzy w określonej technice plastycznej pracę inspirowaną sztuką starożytnego

          Egiptu, twórczo interpretując temat.

        •   wyjaśnia, czym jest model koła barw,

        •   opisuje sposoby otrzymywania odcieni barw pochodnych,

        •   poszukuje w działaniach plastycznych zestawień kontrastowych w grupie barw

          czystych,

        •   uzyskuje zamierzony odcień w wyniku mieszania określonych barw,

        •   omawia wybraną reprodukcję dzieła pod kątem zastosowanych barw,

        •   wykorzystuje barwy podstawowe i pochodne w działaniach plastycznych.

        •   tworzy według własnego pomysłu element dekoracyjny odznaczający się starannościąwykonania,

        •   wykorzystuje w swojej pracy wiedzę na temat właściwości materiałów.

        •   uzyskuje różnorodne odcienie barw złamanych oraz powstałych ze zmieszania par

        barw dopełniających,

        •   wskazuje i nazywa barwy czyste, złamane i dopełniające występujące w wybranej

          reprodukcji dzieła,

        •   wykorzystuje barwy dopełniającei złamane w działaniach plastycznych,

        •   wyraża w pracy plastycznej uczucia i nastrój za pomocą odpowiednio dobranych

          barw,

        •   tworzy z wyobraźni pracę plastyczną we wskazanej technice, twórczo

        •   interpretując zadanie.

        •   omawia wpływ barw ciepłych i zimnych na samopoczucie człowieka,

        •   wymienia barwy zastosowane przez siebie w pracy malarskiej i odpowiednio

          klasyfikuje je do grupy barw ciepłych lub zimnych,

        •   dobiera barwy ciepłe i zimne stosownie do tematu pracy,

        •   omawia wybraną reprodukcję dzieła pod kątem użytych barw ciepłych i zimnych,

        •   wyraża w pracy plastycznej uczucia i nastrój za pomocą odpowiednio dobranych

          barw ciepłych i zimnych.

        •   projektuje graficzną formę użytkową według własnego pomysłu, twórczo

          wykorzystując możliwości wyrazu stwarzane przez różnorodne linie, plamy, barwy i

          kształty,

        •   wykorzystuje w swojej pracy różnorodne techniki, narzędzia iwłaściwości

          materiałów,

        •   dba o estetyczne i staranne wykonaniepracy.

        •   omawia specyfikę poszczególnych technik rysunkowych,

        •   dobiera narzędzia i podłoża rysunkowe w zależności od charakteru i tematu pracy,

        •   wyjaśnia na podanych przykładach, czym różnią się ślady narzędzi na powierzchni

          gładkiej i porowatej oraz mokrej i śliskiej,

        •   porównuje dwa wybrane dzieła pod względem zastosowanych technik rysunkowych,

        •   tworzy z wyobraźni pracę plastyczną we wskazanej technice, twórczo interpretując

          zadanie.

        •   wyjaśnia, od czego zależy nazwa techniki malarskiej,

        •   tłumaczy, jakie znaczenie ma rodzaj podłoża w malarstwie akwarelowym,

        •   opisuje efekty malarskie, które można uzyskać dzięki technice akwarelowej,

        •   twórczo stosuje w działaniach plastycznych narzędzia i podłoża typowe dla technikiakwarelowej,

        •   na podstawie wykonanej pracy omawiasposób malowania akwarelami,

        •   porównuje dwa wybrane dzieła wykonane w technice akwarelowej pod kątem

          zastosowanych środków wyrazu plastycznego.

        •   poprawnie stosuje w działaniach plastycznych narzędzia i podłoża typowe dla

          techniki temperowej, plakatowej lub gwaszu,

        •   określa, czym się charakteryzują farby temperowe, plakatowe i gwasze,

        •   na podstawie prac wykonanych farbami temperowymi i plakatowymi porównuje

          sposoby malowania w tych technikach,

        •   twórczo stosuje techniki temperową i plakatową w działaniach plastycznych,

        •   wyjaśnia, czym jest ikona,

        •   tworzy z wyobraźni pracę plastyczną w technice plakatowej lub temperowej, twórczo

          interpretując zadanie,

        •   opisuje wpływ techniki temperowej

        •   na wygląd dzieła na podstawie reprodukcji obrazu oraz własnej pracy rzeźbiarskiej,

        •   tworzy z wyobraźni prostą formę rzeźbiarską, wykorzystując wiedzę na temat

          właściwości materiałów.

        •   poprawnie stosuje narzędzia i podłoża w technice pasteli olejnych,

        •   opisuje efekty wykorzystania określonego podłoża w technice pastelowej,

        •   twórczo stosuje technikę pasteli olejnych w działaniach plastycznych,

        •   porównuje wybrane dzieła pod kątem uzyskanych efektów malarskich w technice

          pastelowej,

        •   tworzy z wyobraźni pracę plastyczną w technice pastelowej, twórczointerpretując

          zadanie,

        •   omawia własną pracę wykonaną pastelami olejnymi pod kątem uzyskanych efektów

          plastycznych.

        •   określa, czym się charakteryzują farby akrylowe i olejne,

        •   twórczo stosuje technik akrylową w działaniach plastycznych,

        •   opisuje wpływ techniki akrylowej lub olejnej na wymowę dzieła na podstawie

          reprodukcji obrazu oraz własnej pracy.

        •   określa ramy czasowe epoki,

        •   rozpoznaje typowe cechy wytworów sztuki antycznej,

        •   wymienia przykłady dzieł sztuki starożytnej Grecji i starożytnego Rzymu z dziedziny malarstwa, rzeźby i architektury,

        •   tworzy w określonej techniceplastycznej pracę inspirowaną sztuką starożytnej Grecji lub starożytnego Rzymu, twórczo interpretując temat.

        •   wyjaśnia, czemu służy stosowanie technik mieszanych w działaniach plastycznych,

        •   wybiera daną technikę mieszaną dla najlepszego wyrażenia tematu pracy i własnych

          emocji oraz analizuje ją pod kątem uzyskanych efektów plastycznych

        •   eksperymentuje z łączeniem różnych technik w celu uzyskania nowych rozwiązań

          plastycznych,

        •   twórczo i samodzielnie wykorzystuje technikę wydrapywanki,

        •   na podstawie wykonanej kompozycji opisuje kolejne etapy pracy w technice

          wydrapywanki.

        •   określa, co decyduje o wyborze materiałów do wykonania kolażu,

        •   omawia określoną pracę w technice kolażu pod kątem zastosowanych materiałów i

          barw oraz ich wpływu na wymowę dzieła,

        •   tłumaczy, na czym polega wykonywanie fotokolażu,

        •   wykonuje pracę w technice kolażu z odpowiednio dobranych do tematu materiałów,

          twórczo je zestawiając w celu uzyskania niestandardowych efektów wizualnych,

        •   na podstawie własnej kompozycji opisuje kolejne etapy pracy podczas tworzenia

          kolażu.

        •   tworzy pracę na określony temat zelementów wykonanych według własnego

          pomysłu, dbając o estetykę wykonania,

        •   wykorzystuje w swojej pracy wiedzę na temat właściwości materiałów i różnych

          technik plastycznych.

          KLASA V
          a/ wymagania podstawowe:

          • wyjaśnia, co to jest faktura ,
          • określa rodzaj faktury w dziełach różnych dyscyplin plastycznych , • ukazuje fakturę w pracach plastycznych,
          • wyjaśnia, co to jest forma,
          • odróżnia formę płaską od formy przestrzennej,

        • rozróżnia rodzaje form w otaczającym świecie,
        • stosuje różnorodne formy w działaniach plastycznych,
        • wyjaśnia, co to jest kompozycja,
        • wymienia zasady harmonijnej kompozycji,
        • podaje rodzaje kompozycji,
        • określa rodzaj kompozycji w wybranych reprodukcjach,
        • wykonuje pracę z wykorzystaniem wybranej k
        ompozycji,

        • tłumaczy, co to jest perspektywa,
        • wymienia rodzaje perspektywy,
        • wyjaśnia rolę perspektywy w dziele sztuki,

        • określa formy twórczości,
        • rozpoznaje najbardziej znane dzieła sztuki,
        • wymienia charakterystyczne cechy rysunku jako d
        yscypliny plastycznej,• podaje funkcje szkicu,

        • używa właściwych przyborów rysunkowych do zadanego tematu, • organizuje warsztat pracy przy wykonywaniu prac rysunkowych, • posługuje się szkicem jako wstępnym etapem do właściwej pracy,• charakteryzuje malarstwo jako dyscyplinę plastyczną,

        • wyjaśnia, czym się różni malarstwo realistyczne od malarstwa abstrakcyjnego,
        • określa sposób przedstawienia rzeczywistości na obrazie: płaski lub przestrzenny, • używa właściwych przyborów malarskich do zadanego tematu,
        • rozróżnia na przykładach tematyczne rodzaje malarstwa,
        • organizuje warsztat pracy przy malowaniu prac,
        • maluje pracę na określony temat;

        b/wymagania ponadpodstawowe:

        • wyjaśnia funkcję faktury jako środka wyrazu plastycznego, • twórczo stosuje fakturę w działaniach plastycznych,

        • wykonuje dodatkową pracę plastyczną zgodnie z instrukcją „Potrafię to zrobić!”, • wyjaśnia funkcję formy w sztuce,

        • twórczo wykorzystuje formę jako środek wyrazu plastycznego,
        • dobiera kompozycję do tematu pracy,
        • odpowiednimi środkami plastycznymi wyraża określoną kompozycję, • odróżnia dobrą kompozycję od złej,

        • omawia rolę kompozycji jako środka wyrazu plastycznego
        • przedstawia na płaszczyźnie trójwymiarowe przedmioty,
        • stosuje w działaniach plastycznych dany rodzaj perspektywy,
        • określa rodzaj perspektywy w wybranych reprodukcjach,
        • świadomie posługuje się terminami: kustosz, eksponat, konserwator zabytków,
        • opisuje wybrane reprodukcje dzieł,
        • pozdaje nazwiska znanych twórców polskich i zagranicznych,
        • wyraża własne zdanie na temat dzieł sztuki,
        • świadomie i ekspresyjnie posługuje się punktem, linią, konturem, plamą walorową, światłocieniem,
        • opisuje dzieło rysunkowe,
        • porównuje dwa różne dzieła rysunkowe,
        • wyraża własne zdanie na temat analizowanego rysunku,
        • świadomie i ekspresyjnie posługuje się określoną techniką plastyczną, kompozycją
        oraz zestawem barw,
        • opisuje dzieło malarskie.
        • porównuje dwa różne dzieła malarskie,
        • wyraża swoje zdanie na temat analizowanego dzieła malarskiego
        .

        KLASAVI

        a/ wymagania podstawowe:

        • określa formy twórczości
        • rozpoznaje najbardziej znane dzieła sztuki
        • wymienia charakterystycz
        ne cechy rysunku, grafiki, malarstwa, architektury i rzeźbyjako dyscypliny plastycznej
        • podaje funkcje szkicu
        • używa właściwych przyborów rysunkowych 
        i malarskich do zadanego tematu
        • organizuje warsztat pracy przy wykonywaniu prac rysunkowych, malarskich, graficznych, rzeźbiarskich
        • posługuje się szkicem jako wstępnym etapem do właściwej pracy
        • wyjaśnia, czym się różni malarstwo realistyczne od malarstwa abstrakcyjnego
        • określa sposób przedsta
        wienia rzeczywistości na obrazie: płaski lub przestrzenny
        • rozróżnia na przykłada
        ch tematyczne rodzaje malarstwa

        • maluje pracę na określony temat
        • wyjaśnia, czym różni się grafika warsztatowa od grafiki użytkowej
        • rozróżnia formy grafiki użytkowe
        • wy
        konuje proste matryce i odbitki
        • rozróżnia na przykładach rodzaje rzeźby
        • wyjaśnia funkcje rzeźby
        • wykonuje figurkę lub płaskorzeźbę z wybranegomateriału (modeliny,
        plasteliny, mydła
        , gliny, drewna, gipsu)
        • wyjaśnia rolę architektury
        • wymienia przykłady architektury o różnym przeznaczeniu w swojej miejscowośc
        ilub w jej pobliżu
        • określa, co to jest zabytek
        • opisuje, czym zajmuje się konserwator zabytków
        • rysuje lub maluje budowlę architektoniczną o wybra
        nej funkcji
        • określa specyfikę wzornictwa przemysłowego i rzemiosła artystycznego
        • wskazuje różni
        ce między wzornictwem przemysłowym a rzemiosłem artystycznym
        • wyjaśnia związek między estetyką a funkcjonalnością przedmiotów
        • wskazuje przykłady wytworów wzornictwa przemysłowego i rzemiosła artystycznego w najbliższym otoczeniu
        • projektuje (maluje lub 
        rysuje) przedmiot codziennego użytku pełniący funkcjeestetyczne i funkcjonalne
        • wyjaśnia, co jest istotą sztuki ludowej
        • wymienia dyscypliny plastyczne, w których przejawia się twórczość ludowa
        • wskazu
        je charakterystyczne cechy wytworów sztuki ludowej
        • wykonuje pracę plastyczną w stylistyce typowej dla sztuki lud
        • wyjaśnia, w jakich formach przejawia się sztuka współczesna
        • tłumaczy, czym różnią się fotografia artystyczna i użytkowa
        • określa, różnice miedzy filmem komercyjnym i artystycznym
        • omawia znaczenie poznanych terminów
        • wykonuje prosty fotomontaż
        • opracowuje plakat z zastosowaniem techniki fotokolażu
        • bierze udział w organizo
        wanym happeningu
        • wymienia najważniejsze zabytki regionu
        • wskazuje przynajmniej jednego artystę lokal
        nego

        • objaśnia funkcję twórczości lokalnej

        b/ wymagania ponadpodstawowe:

        • świadomie posługuje się terminami: kustosz, eksponat, konserwator zabytków • opisuje wybrane reprodukcje dzieł
        • pozdaje nazwiska znanych twórców polskich i zagranicznych
        • wyraża własne zdanie na temat dziel sztuki

        • świadomie i ekspresyjnie posługuje się punktem, linią, konturem, plamą walorową, światłocieniem
        • opisuje dzieło rysunkowe
        • porównuje dwa różne dzieła rysunkowe, graficzne, rzeźbiarskie

        • wyraża własne zdanie na temat analizowanego rysunku
        • wyjaśnia, w jaki sposób powstaje odbitka w zależności od użytej techniki
        • odpowiednio nazywa pracę graficzną, znając materiał, z którego wykonano matrycę • opisuje dzieło graficzne, rzeźbiarskie

        • wymienia przykłady rzeźbw swojej miejscowościlub w jej pobliżu • wyraża własne zdaniena temat analizowanegodzieła rzeźbiarskiego • wskazuje zabytki w swojej miejscowości
        • opisuje dzieło architektury

        • ocenia pod względem funkcjonalności obiekty architektoniczne oraz przestrzeń wokół nich
        • wyraża własne zdanie na temat analizowanego dzieła architektury
        • opisuje dzieło wzornictwa przemysłowego i rzemiosła artystycznego

        • porównuje dwa różne wytwory wzornictwa przemysłowego lub rzemiosłaartystycznego
        • wyraża własne zdanie na temat analizowanego wytworu wzornictwa przemysłowego lub rzemiosła artystycznego

        • przedstawia najważniejsze cechy twórczości ludowej swojego regionu • opisuje dzieło sztuki ludowej
        • wyraża własne zdanie na temat analizowanego dzieła 
        sztuki ludowej
        • opisuje fotografię artystyczna i porównuje ją z fotografią użytkową

        • wyraża własne zdanie na temat wybranych fotografii

        • ocenia dzieła sztuki, uwzględniając ich walory artystyczne

        KLASA VII

        a/ wymagania podstawowe:

        • charakteryzuje sztukę współczesną,
        • wymienia przykładowe formy dzieł sztuki współczesnej,
        • wskazuje różnice między sztuką profesjonalną, popularną i ludową,
        • opowiada o 
        sztuce ludowej,
        • wykonuje wwybranej technice plastycznej pracę inspirowaną sztuką oficjalnątwórczością ludową.
        • sytuuje sztukę nowoczesną w 
        czasie,
        • wyjaśnia najważniejsze terminy związane z poznanymi nurtami,
        • podaje cechy wytworów sztuki poznanych nurtów,
        • wymienia twórców i przykłady dzieł sztuki z poszczególnych kierunków,
        • opisuje wybrane dzieło poznanych nurtów,
        • wykonuje w wybranej technice plastycznej pracę inspirowaną twórczością artystów
        początku XX w
        • wyjaśnia podstawowe terminy związane z fotografią,
        • wylicza rodzaje fotografii,
        • wymienia zastosowania fotografii,
        • podaje tematy fotografii,
        • wymienia środki wyrazu typowe dla fotografii i 
        wskazuje ich zastosowanie nawybranym przykładzie,
        • tworzy wypowiedź w wybranej technice plastycznej lub fotografię.

        sytuuje dadaizm i surrealizm w czasie,
        • wyjaśnia najważniejsze terminy związane z nurtami dadaizmu i surrealizmu,
        • podaje cechy dzieł dadaistów i surrealistów,
        • wymienia twórców i przykłady dzieł sztuki poszczególnych kierunków,
        • opisuje wybrane dzieło dadaizmu lub surrealizmu,
        • wykonuje w 
        wybranej technice plastycznej pracę inspirowaną twórczością dadaistów i surrealistów
        • wyjaśnia podstawowe terminy związane z 
        filmem,
        • omawia znaczenie filmu,

        • wymienia środki wyrazu typowe dla filmu,
        • wyjaśnia, czym jest plan filmowy,
        • tworzy wypowiedź wizualną 
        wybranej technice plastycznej lub nagrywa krótkifilm
        wyjaśnia, czym są asamblaż, instalacja, wideoinstalacja,
        • wymienia przykłady nietypowych materiałów wykorzystywanych w
        sztuce najnowszej,
        • opisuje wybrany asamblaż lub wskazaną instalację,
        • wykonuje pracę przestrzenną w 
        wybranej technice plastycznej
        wyjaśnia, czym są pop-art, postmodernizm, konceptualizm, minimalizm, land art,
        • wylicza cechy dzieł pop-artu, postmodernizmu, konceptualizmu, minimalizmu i land artu,
        • wymienia twórców i przykłady dzieł,
        • opisuje wybrane dzieło jednego z nurtów,
        • wykonuje w wybranej technice plastycznej pracę inspirowaną twórczością artystów
        pop-artu, postmodernizmu, konceptualizmu, minimalizmu lub land artu.
        wyjaśnia, czym są happening i performance,
        • podaje przykłady działań możliwych do zrealizowania wramach happeningu i performance’u,
        • omawia role artysty i 
        odbiorcy w happeningu i performansie,
        • bierze udział w działaniach z zakresu happeningu i performance’u.
        • wyjaśnia, czym są nowe media,
        • wy
        mienia tematy i narzędzia typowe dla sztuki nowych mediów,
        • opisuje wybraną realizację artystyczną z zakresu sztuki nowych mediów,
        • tworzy wypowiedź wizualną, wykorzystując techniki cyfrowe.
        • wymienia sposoby ujmowania rzeczywistości w 
        sztuce,
        • tłumaczy, dlaczego artyści inspirują się naturą,
        • wskazuje różnice między szkicem a dziełem skończonym.

        b/ wymagania ponadpodstawowe:

        określa, co odróżnia sztukę współczesną od sztuki tradycyjnej,
        • wyjaśnia, na czym polega rola artysty w kulturze współcze
        snej,• tłumaczy, czym zajmują się etnografia i etnologia,

        • wykonuje wwybranej technice plastycznej pracę inspirowaną sztuką oficjalnątwórczością ludową, podejmując próbę samodzielnej i twórczej interpretacji zadania wyjaśnia terminy związane z poznanymi nurtami,
        • rozpoznaje typowe cechy wytworów sztuki poszczególnych nurtów i wskazujeróżnice między nimi,

        • wymienia przykłady wytworów sztuki z początku XX w.,
        • opisuje wybrane dzieło jednego z nurtów, uwzględniając tematykę i środki wyrazu,
        • wykonuje w określonej technice plastycznej pracę inspirowaną twórczością artystów reprezentujących poznane nurty, podejmując próbę samodzielnej itwórczej
        interpretacj zadania
        • omawia terminy typowe dla fotografii,
        • charakteryzuje fotografię jako dziedzinę sztuk wizualnych,
        • omawia rodzaje fotografii i wskazuje różnice między nimi,
        • wyjaśnia, kim jest fotografik,
        • opisuje dzieło fotograficzne (wybrane samodzielnie lub wskazane przez nauczyciela), podając tematykę, charakterystyczne środki wyrazu,
        • tworzy wypowiedź we wskazanej technice plastycznej lub fotografię, podejmując próbę samodzielnej itwórczej interpretacji zadania wyjaśnia terminy związane
        z nurtami dadaizmu i surrealizmu,
        • rozpoznaje typowe cechy wytworów sztuki poszczególnych nurtów i wskazujeróżnice między nimi,
        • opisuje wybrane dzieło jednego z nurtów, uwzględniając tematykę i środki wyrazu,
        • omawia przykłady technik i
        strategii artystycznych typowych dla dadaizmu i surrealizmu,
        • wyjaśnia, na czym polega rola przypadku, wyobraźni i zabawy w sztuce,
        • wykonuje wokreślonej technice plastycznej pracę inspirowaną twórczością dadaistów lub surrealistów, podejmując próbę samodzielnej i twórczej interpretacji zadania. wyjaśnia terminy typowe dla filmu,
        • charakteryzuje film jako dziedzinę sztuk audiowizualnych,
        • wskazuje przykład zastosowania środków wyrazu filmu w dziele omówionym na lekcji lub w podręczniku,
        • rozpoznaje typy planów filmowych,
        • wskazuje związki sztuki filmowej z 
        innymi sztukami wizualnymi,

        • tworzy wypowiedź wizualną lub nagrywa krótki film, podejmując próbęsamodzielnej i twórczej interpretacji zadania.
        • tłumaczy, czym są junk art, site specific, sztuka otoczenia (environment),
        • wyjaśnia, w jaki sposób artyści nadają nowe znaczenie przedmiotom codziennego użytku,

        • omawia sposoby aranżowania przestrzeni na potrzeby działań artystycznych,
        • wykonuje pracę przestrzenną we wskazanej technice, podejmując próbę
        samodzielnej i twórczej interpretacji zadania. wyjaśnia, na czym polegają ograniczenie środków wyrazu charakterystyczne dla minimalizmu oraz rezygnacja z materialnejpostaci dzieła,
        • opisuje wybrane dzieło poznanego nurtu, uwzględniając tematykę i środki wyrazu,
        • omawia przykłady technik i
        strategii artystycznych typowych dla pop-artu, postmodernizmu, konceptualizmu, minimalizmu, land artu,
        • wykonuje wokreślonej technice plastycznej pracę inspirowaną pop-artem,postmodernizmem, konceptualizmem, minimalizmem lub land artem, podejmując próbę samodzielnej i twórczej interpretacji zadania.
        • omawia różnice między happeningiem, performance’em i 
        teatrem,
        • współorganizuje działania z zakresu happeningu i performance’u.
        • przedstawia swoje pomysły na projekt artystyczno
        -edukacyjny,
        • aktywnie uczestniczy w opracowaniu formuły projektu,
        • wykazuje inicjatywę na etapie planowania działań.
        • tłumaczy, czym są multimedia, interaktywność, net art,
        • omawia technologie cyfrowe jako część nowego języka sztuki,
        • opowiada o 
        roli i sytuacji odbiorcy w sztuce nowych mediów,
        • tworzy wypowiedź wizualną z wykorzystaniem technik cyfrowych, podejmując próbę samodzielnej itwórczej interpretacji zadania aktywnie uczestniczy w organizowaniu wydarzenia będącego finałem p
        rojektu,
        • przyjmuje rolę lidera grupy,
        • podczas realizacji projektu wykazuje się wiedzą zdobytą na lekcjach plastyki
        innych zajęciach.
        • wskazuje środki wyrazu typowe dla poszczególnych dziedzin sztuki w wybranych dziełach,
        • opisuje dzieło sztuk w
        izualnych (wybrane samodzielnie lub wskazane przez nauczyciela) z uwzględnieniem wszystkich poznanych środków wyrazu

        • wykonuje pracę we wskazanej technice plastycznej, podejmując próbę samodzielnejtwórczej interpretacji zadania. wymienia cele ukazywania rzeczywistości w dziełachsztuki,
        • omawia rolę prawdy i iluzji w dziele sztuki.

        • ocenia efekty przeprowadzonego działania,
        • wyjaśnia, na jakie potrzeby kulturowe odbiorców odpowiedzieli organizatorzy przedsięwzięcia.

        • Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 6 szkoły podstawowej

          oparte na Programie nauczania biologii – Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

           

          Dział

          Temat

          Poziom wymagań

          ocena dopuszczająca

          ocena dostateczna

          ocena dobra

          ocena bardzo dobra

          ocena celująca

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

          I. Świat zwierząt

           

          1. W królestwie zwierząt

           

          Uczeń:

          —wymienia wspólne cechy zwierząt

          —wyjaśnia, czym różnią się zwierzęta kręgowe od bezkręgowych

           

          Uczeń:

          —przedstawia poziomy organizacji ciała zwierząt

          —podaje przykłady zwierząt kręgowych i bezkręgowych

           

          Uczeń:

          —definiuje pojęcia komórkatkankanarządukład narządóworganizm

          —na podstawie podręcznika przyporządkowuje podane zwierzę do odpowiedniej grupy systematycznej

           

          Uczeń:

          —charakteryzuje bezkręgowce i kręgowce

          —charakteryzuje pokrycie ciała bezkręgowców i kręgowców

          —podaje przykłady szkieletów bezkręgowców

           

          Uczeń:

          —prezentuje stopniowo komplikującą się budowę ciała zwierząt

          —na podstawie opisu przyporządkowuje zwierzę do odpowiedniej grupy systematycznej

           

          2. Tkanki: nabłonkowa, mięśniowa i nerwowa

           

          —wyjaśnia, czym jest tkanka

          —wymienia podstawowe rodzaje tkanek zwierzęcych

          —przy pomocy nauczyciela przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i rysuje obrazy widziane pod mikroskopem

           

          —wymienia najważniejsze funkcje wskazanej tkanki zwierzęcej

          —opisuje budowę wskazanej tkanki

          —przy niewielkiej pomocy nauczyciela przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i rysuje obrazy widziane pod mikroskopem

           

          —określa miejsca występowania w organizmie omawianych tkanek

          —samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i przy pomocy nauczyciela rysuje obrazy widziane pod mikroskopem

           

          —charakteryzuje budowę poszczególnych tkanek zwierzęcych

          —rozpoznaje na ilustracji rodzaje tkanek zwierzęcych

          —omawia budowę i sposób funkcjonowania tkanki mięśniowej

          —samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i rysuje obrazy widziane pod mikroskopem

           

          —na podstawie ilustracji analizuje budowę tkanek zwierzęcych

          —wykazuje związek istniejący między budową tkanek zwierzęcych a pełnionymi przez nie funkcjami

          —samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych

          —wykonuje z dowolnego materiału model wybranej tkanki zwierzęcej

           

          3. Tkanka łączna

           

          —wymienia rodzaje tkanki łącznej

          —wymienia składniki krwi

          —przy pomocy nauczyciela przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i rozpoznaje elementy tkanki widziane pod mikroskopem

           

          —wskazuje rozmieszczenie omawianych tkanek w organizmie

          —opisuje składniki krwi

          —przy niewielkiej pomocy nauczyciela przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i rozpoznaje elementy tkanki widziane pod mikroskopem

           

          —wskazuje zróżnicowanie w budowie tkanki łącznej

          —omawia funkcje składników krwi

          —samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i przy niewielkiej pomocy nauczyciela rozpoznaje charakterystyczne elementy obserwowanej tkanki

           

          —omawia właściwości i funkcje tkanki kostnej, chrzęstnej i tłuszczowej

          —charakteryzuje rolę poszczególnych składników morfotycznych krwi

          —samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i na podstawie ilustracji rozpoznaje charakterystyczne elementy obserwowanej tkanki

           

          —wykazuje związek istniejący między budową elementów krwi a pełnionymi przez nie funkcjami

          —wykonuje mapę mentalną dotyczącą związku między budową poszczególnych tkanek zwierzęcych a pełnionymi przez nie funkcjami

          —samodzielnie przeprowadza obserwację mikroskopową tkanek zwierzęcych i na podstawie ilustracji rozpoznaje oraz opisuje elementy tkanki widziane pod mikroskopem

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

          II. Od parzydełkowców do pierścienic

           

          4.Parzydełkowce –najprostsze zwierzęta tkankowe

           

          —wskazuje miejsce występowania parzydełkowców

          —rozpoznaje na ilustracji parzydełkowca wśród innych zwierząt

           

          —wymienia cechy budowy parzydełkowców

          —wyjaśnia, na czym polega rola parzydełek

           

          —porównuje budowę oraz tryb życia polipa i meduzy

          —rozpoznaje wybrane gatunki parzydełkowców

           

          —charakteryzuje wskazane czynności życiowe parzydełkowców

          —ocenia znaczenie parzydełkowców w przyrodzie i dla człowieka

           

          —wykazuje związek istniejący między budową parzydełkowców a środowiskiem ich życia

          —przedstawia tabelę, w której porównuje polipa z meduzą

          —wykonuje model parzydełkowca

           

          5. Płazińce – zwierzęta, które mają nitkowate ciało

           

          —wskazuje miejsce występowania płazińców

          —rozpoznaje na ilustracji tasiemca

           

          —wskazuje na ilustracji elementy budowy tasiemca

          —wskazuje drogi inwazji tasiemca do organizmu

          —wskazuje na schemacie cyklu rozwojowego tasiemca żywiciela pośredniego

           

          —omawia przystosowanie tasiemca do pasożytniczego trybu życia

          —charakteryzuje znaczenie płazińców

          —omawia rolę żywiciela pośredniego i ostatecznego w cyklu rozwojowym tasiemca

           

          —charakteryzuje wskazane czynności życiowe płazińców

          —omawia sposoby zapobiegania zarażeniu się tasiemcem

           

          —analizuje możliwości zakażenia się chorobami wywoływanymi przez płazińce

          —ocenia znaczenie płazińców w przyrodzie i dla człowieka

           

          6. Nicienie – zwierzęta, które mają nitkowate ciało

           

          —wskazuje środowisko życia nicieni

          —rozpoznaje na ilustracji nicienie wśród innych zwierząt

           

          —wskazuje charakterystyczne cechy nicieni

          —omawia budowę zewnętrzną nicieni

          —wymienia choroby wywołane przez nicienie

           

          —wskazuje drogi inwazji nicieni do organizmu

          —wyjaśnia, na czym polega „choroba brudnych rąk”

           

          —charakteryzuje objawy chorób wywołanych przez nicienie

          —omawia znaczenie profilaktyki

           

          —analizuje możliwości zakażenia się chorobami wywoływanymi przez nicienie

          —przygotowuje prezentację multimedialną na temat chorób wywoływanych przez nicienie

          —charakteryzuje znaczenie nicieni w przyrodzie i dla człowieka

           

          7. Pierścienice – zwierzęta zbudowane z segmentów

           

          —rozpoznaje pierścienice wśród innych zwierząt

          —wskazuje środowisko życia pierścienic

           

          —wymienia cechy charakterystyczne budowy zewnętrznej pierścienic

          —wyjaśnia znaczenie szczecinek

           

          —omawia środowisko i tryb życia nereidy oraz pijawki

          —na żywym okazie dżdżownicy lub na ilustracji wskazuje siodełko i wyjaśnia jego rolę

           

          —wskazuje przystosowania pijawki do pasożytniczego trybu życia

          —charakteryzuje wskazane czynności życiowe pierścienic

           

          —zakłada hodowlę dżdżownic, wskazując, jak zwierzęta te przyczyniają się do poprawy struktury gleby

          —ocenia znaczenie pierścienic w przyrodzie i dla człowieka

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

          III. Stawonogi

          i mięczaki

           

          8. Cechy stawonogów

           

          —rozpoznaje stawonogi wśród innych zwierząt

          —wymienia skorupiaki, owady i pajęczaki jako zwierzęta należące do stawonogów

          —wymienia główne części ciała poszczególnych grup stawonogów

           

          —wymienia miejsca bytowania stawonogów

          —rozróżnia wśród stawonogów skorupiaki, owady i pajęczaki

           

          —wykazuje różnorodność miejsc bytowania stawonogów

          —przedstawia kryteria podziału stawonogów na skorupiaki, owady i pajęczaki

          —opisuje funkcje odnóży stawonogów

          —wyjaśnia, czym jest oskórek

           

          —charakteryzuje wskazane czynności życiowe stawonogów

          —omawia cechy umożliwiające rozpoznanie skorupiaków, owadów i pajęczaków

          —wymienia cechy adaptacyjne wskazanej grupy stawonogów

          —wyjaśnia, czym jest oko złożone

           

          —przedstawia różnorodność budowy ciała stawonogów oraz ich trybu życia, wykazując jednocześnie ich cechy wspólne

          —analizuje cechy adaptacyjne stawonogów, umożliwiające im opanowanie różnych środowisk

           

          9. Skorupiaki – stawonogi, które mają twardy pancerz

           

          —wymienia główne części ciała skorupiaków

          —wskazuje środowiska występowania skorupiaków

          —rozpoznaje skorupiaki wśród innych stawonogów

           

           

          —wymienia cztery grupy skorupiaków

           

          —nazywa poszczególne części ciała u raka stawowego

           

          —wykazuje związek między budową skorupiaków a środowiskiem ich życia

           

          —charakteryzuje znaczenie skorupiaków w przyrodzie i dla człowieka

           

          10. Owady – stawonogi zdolne do lotu

           

          —wymienia elementy budowy zewnętrznej owadów

          —wylicza środowiska życia owadów

          —rozpoznaje owady wśród innych stawonogów

           

          —wskazuje charakterystyczne cechy budowy wybranych gatunków owadów

          —na wybranych przykładach omawia znaczenie owadów dla człowieka

           

          —na kilku przykładach omawia różnice w budowie owadów oraz ich przystosowania do życia w różnych środowiskach

          —na wybranych przykładach omawia znaczenie owadów dla człowieka

           

          —wykazuje związek istniejący między budową odnóży owadów a środowiskiem ich życia

          —na wybranych przykładach omawia znaczenie owadów w przyrodzie i dla człowieka

           

          —analizuje budowę narządów gębowych owadów i wykazuje jej związek z pobieranym pokarmem

           

          11. Pajęczaki – stawonogi, które mają cztery pary odnóży

           

          —wymienia środowiska występowania pajęczaków

          —rozpoznaje pajęczaki wśród innych stawonogów

           

          —wskazuje charakterystyczne cechy budowy zewnętrznej pajęczaków

          —omawia sposób odżywiania się pajęczaków

           

          —na podstawie cech budowy zewnętrznej pajęczaków przyporządkowuje konkretne okazy do odpowiednich gatunków

          —na podstawie obserwacji żywych okazów lub filmu edukacyjnego omawia czynności życiowe pajęczaków

           

          —omawia sposoby odżywiania się pajęczaków na przykładzie wybranych przedstawicieli

          —charakteryzuje odnóża pajęczaków

           

          —ocenia znaczenie pajęczaków w przyrodzie i dla człowieka

          —analizuje elementy budowy zewnętrznej pajęczaków i wykazuje ich przystosowania do środowiska życia

           

          12. Mięczaki – zwierzęta, które mają muszlę

           

          —wymienia miejsca występowania mięczaków

          —wskazuje na ilustracji elementy budowy ślimaka

           

          —omawia budowę zewnętrzną mięczaków

          —wskazuje na ilustracjach elementy budowy mięczaków

           

          —na podstawie obserwacji żywych okazów lub filmu edukacyjnego omawia czynności życiowe mięczaków

           

          —wykazuje różnice w budowie ślimaków, małży i głowonogów

          —omawia znaczenie mięczaków w przyrodzie i dla człowieka

           

          —rozpoznaje na ilustracji gatunki ślimaków

          —konstruuje tabelę, w której porównuje trzy grupy mięczaków

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

          IV. Kręgowce zmiennocieplne

           

          13. Ryby – kręgowce środowisk wodnych

           

          —wskazuje wodę jako środowisko życia ryb

          —rozpoznaje ryby wśród innych zwierząt kręgowych

           

          —na podstawie ilustracji omawia budowę zewnętrzną ryb

          —nazywa i wskazuje położenie płetw

          —opisuje proces wymiany gazowej u ryb

           

          —na podstawie obserwacji żywych okazów lub filmu edukacyjnego omawia czynności życiowe ryb

          —przyporządkowuje wskazany organizm do ryb na podstawie znajomości ich cech charakterystycznych

           

          —wyjaśnia, na czym polega zmiennocieplność ryb

          —omawia sposób rozmnażania ryb, wyjaśniając, czym jest tarło

           

          —omawia przystosowania ryb w budowie zewnętrznej i czynnościach życiowych do życia w wodzie

           

          14. Przegląd i znaczenie ryb

           

          —określa kształty ciała ryb w zależności od różnych miejsc ich występowania

           

          —podaje przykłady zdobywania pokarmu przez ryby

          —wyjaśnia, czym jest ławica i plankton

           

          —kilkoma przykładami ilustruje strategie zdobywania pokarmu przez ryby

           

          —omawia znaczenie ryb w przyrodzie i dla człowieka

           

          —wykazuje związek istniejący między budową ryb a miejscem ich bytowania

           

          15. Płazy – kręgowce środowisk wodno­-lądowych

           

          —wskazuje środowisko życia płazów

          —wymienia części ciała płazów

           

          —na podstawie ilustracji omawia budowę zewnętrzną płaza

          —wymienia stadia rozwojowe żaby

           

          —charakteryzuje przystosowania płazów do życia w wodzie i na lądzie

          —omawia wybrane czynności życiowe płazów

           

          —omawia cykl rozwojowy żaby i wykazuje jego związek z życiem w wodzie i na lądzie

          —rozpoznaje przedstawicieli płazów wśród innych zwierząt, wskazując na ich charakterystyczne cechy

           

          —wyjaśnia, w jaki sposób przebiega wymiana gazowa u płazów, wykazując związek z ich życiem w dwóch środowiskach

          —wykazuje związek istniejący między trybem życia płazów a ich zmiennocieplnością

           

          16. Przegląd i znaczenie płazów

           

          —rozpoznaje na ilustracji płazy ogoniaste, beznogie i bezogonowe

           

          —podaje przykłady płazów żyjących w Polsce

          —wymienia główne zagrożenia dla płazów

           

          —rozpoznaje na ilustracji płazy ogoniaste, bezogonowe i beznogie

          —omawia główne zagrożenia dla płazów

           

          —charakteryzuje płazy ogoniaste, bezogonowe i beznogie

          —wskazuje sposoby ochrony płazów

           

          —ocenia znaczenie płazów w przyrodzie i dla człowieka

          —wykonuje portfolio lub prezentację multimedialną na temat płazów żyjących w Polsce

           

          17. Gady – kręgowce, które opanowały ląd

           

          — wymienia środowiska życia gadów

          —omawia budowę zewnętrzną gadów

           

          —wyjaśnia związek istniejący między występowaniem gadów a ich zmiennocieplnością

          —rozpoznaje gady wśród innych zwierząt

           

          —opisuje przystosowania gadów do życia na lądzie

          —omawia tryb życia gadów

           

          —charakteryzuje rozmnażanie i rozwój gadów

          —analizuje przebieg wymiany gazowej u gadów

           

          —analizuje pokrycie ciała gadów w kontekście ochrony przed utratą wody

          —wykazuje związek między sposobem rozmnażania gadów a środowiskiem ich życia

           

          18. Przegląd i znaczenie gadów

           

          —rozpoznaje na ilustracji jaszczurki, krokodyle, węże i żółwie

           

          —określa środowiska życia gadów

          —podaje przyczyny zmniejszania się populacji gadów

           

          —omawia sposoby zdobywania pokarmu przez gady

          —wskazuje sposoby ochrony gadów

           

          —charakteryzuje gady występujące w Polsce

          —wyjaśnia przyczyny wymierania gadów i podaje sposoby zapobiegania zmniejszaniu się ich populacji

           

          —ocenia znaczenie gadów w przyrodzie i dla człowieka

          —wykonuje portfolio lub prezentację multimedialną na temat gadów żyjących w Polsce

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

          V. Kręgowce stałocieplne

          19. Ptaki – kręgowce zdolne do lotu

           

          —wymienia różnorodne siedliska występowania ptaków

          —na żywym okazie lub na ilustracji wskazuje cechy budowy ptaków

           

          —rozpoznaje rodzaje piór

          —wymienia elementy budowy jaja

          —wskazuje ptaki jako zwierzęta stałocieplne

          —rozpoznaje ptaki wśród innych zwierząt, wskazując ich charakterystyczne cechy

           

          —omawia przystosowania ptaków do lotu

          —omawia budowę piór

          —wyjaśnia proces rozmnażania i rozwój ptaków

           

          —analizuje budowę piór ptaków w związku z pełnioną przez nie funkcją

          —wykazuje związek istniejący między wymianą gazową a umiejętnością latania ptaków

          —wyjaśnia proces rozmnażania i rozwoju ptaków

           

          —wykazuje związek istniejący między przebiegiem wymiany gazowej a przystosowaniem ptaków do lotu

          —na ilustracji lub podczas obserwacji w terenie rozpoznaje gatunki ptaków zamieszkujących najbliższą okolicę

           

          20. Przegląd

          i znaczenie ptaków

           

          —podaje przykłady ptaków żyjących w różnych środowiskach

           

          —wymienia pozytywne znaczenie ptaków w przyrodzie

           

          —omawia znaczenie ptaków w przyrodzie i dla człowieka

          —wskazuje zagrożenia dla ptaków

           

          —wykazuje związek istniejący między wielkością i kształtem dziobów ptaków a rodzajem spożywanego przez nie pokarmu

          —omawia sposoby ochrony ptaków

           

          —wykazuje związek między stałocieplnością ptaków a środowiskiem i trybem ich życia

          —korzysta z klucza do oznaczania popularnych gatunków ptaków

           

          21. Ssaki – kręgowce, które karmią młode mlekiem

           

          —wskazuje środowiska występowania ssaków

          —na podstawie ilustracji omawia budowę zewnętrzną ssaków

           

          —wykazuje zróżnicowanie siedlisk zajmowanych przez ssaki

          —określa ssaki jako zwierzęta stałocieplne

          —wymienia wytwory skóry ssaków

           

          —na ilustracji lub na żywym obiekciewskazuje cechy charakterystyczne

          i wspólne dla ssaków

          —wyjaśnia, że budowa skóry ssaków ma związek z utrzymywaniem przez nie stałocieplności

          —omawia proces rozmnażania i rozwój ssaków

           

          —opisuje przystosowania ssaków do różnych środowisk życia

          —charakteryzuje opiekę nad potomstwem u ssaków

          —identyfikuje wytwory skóry ssaków

           

          —analizuje związek zachodzący między wymianą gazową ssaków a zróżnicowanymi środowiskami ich występowania i ich życiową aktywnością

          —analizuje funkcje skóry w aspekcie różnorodności siedlisk zajmowanych przez ssaki

           

          22. Przegląd

          i znaczenie ssaków

           

          —wymienia przystosowania ssaków do zróżnicowanych środowisk ich bytowania

           

          —wykazuje zależność między budową morfologiczną ssaków a zajmowanym przez nie siedliskiem

          —nazywa wskazane zęby ssaków

           

          —rozpoznaje zęby ssaków i wyjaśnia ich funkcje

          —wyjaśnia znaczenie ssaków dla przyrody

           

          —omawia znaczenie ssaków dla człowieka

          —wymienia zagrożenia dla ssaków

           

          —analizuje zagrożenia ssaków i wskazuje sposoby ich ochrony

          —wykazuje przynależność człowieka do ssaków

           

           

Lorem ipsum...